روزنامه آسیا-رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور اعلام کرد که تعداد کل اتباع افغانستانی در ایران حدود پنج میلیون نفر است و از ابتدای اجرای طرح بازگشت اتباع غیرمجاز، یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از کشور طرد شده‌اند.

به گزارش ایسنا، نادر یاراحمدی به آخرین آمار حضور اتباع خارجی در کشور اشاره کرد و توضیح داد: از ابتدای سال و پس از اجرای طرح طرد اتباع غیرقانونی، تاکنون یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر از اتباع افغانستانی غیرمجاز از کشور خارج شده‌اند. این تعداد از جمعیت کل اتباع افغانستانی کسر شده و بر اساس آمار، پس از این اقدام، حدود ۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر اتباع ساکن و بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر جمعیت شناور در کشور باقی مانده‌اند.

به این ترتیب، جمعیت میانگین اتباع افغانستانی در ایران پس از خروج غیرقانونی‌ها حدود پنج میلیون نفر برآورد می‌شود.

نادر یاراحمدی، رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور، درباره بازگشت برخی اتباع طرد شده افغانستانی گفت: تا شهریور امسال ورود غیرمجاز اتباع افغانستانی کم بود، اما از مهرماه به دلایلی، ورود غیرقانونی افزایش یافته است.

وی افزود: «بسیاری از کشورها موانع مصنوعی زیادی برای جلوگیری از ورود اتباع غیرمجاز ایجاد کرده‌اند، اما ورود غیرقانونی به صفر نمی‌رسد و باید در حدی باشد که مشکلی ایجاد نکند، که امیدواریم به آن نقطه برسیم.»

در ادامه، یاراحمدی به آمار دیگر اتباع مقیم در کشور اشاره کرد و گفت: پس از اتباع افغانستانی با حدود پنج میلیون نفر جمعیت، تعداد اتباع عراقی بیش از ۷ هزار نفر است و جمعیت اتباع پاکستانی نیز بسیار کمتر است. به این ترتیب، حضور اتباع سایر کشورها در ایران در مقایسه با جمعیت افغانستانی‌ها محدود است.

رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور اظهار کرد: بیشترین ورود اتباع مجاز و غیرمجاز به کشور از شرق کشور صورت می‌گیرد، این در حالی است که در غرب کشور، کشور عراق را داریم که در حال حاضر روادید آن لغو شده است و می‌توانند به کشور ما بیایند و بمانند و حتی در طول سال چند بار تردد داشته باشند که دارای اقامت‌های ویژه‌ای هستند و در پاسپورت اتباع عراقی نیز قید شده و حساسیت ویژه‌ای  در این زمینه وجود ندارد.

یاراحمدی در ادامه در تشریح سابقه اجرای طرح وزارت کشور برای خروج اتباع غیرمجاز از کشور از فروردین‌ماه امسال افزود: سال گذشته اعلام کردیم که از ۳۰ اسفندماه سال ۱۴۰۳ برگه‌های سرشماری اتباع افغانستانی دیگر دارای اعتبار نیست، این در حالی است که مهلت این برگه های سرشماری در سال ۱۴۰۱ به پایان رسیده بود، اما در این دو سال از سوی وزارت کشور تمدید شد.

وی ادامه داد: با توجه به اعلام وزارت کشور از اول فروردین‌ماه سال ۱۴۰۴ دیگر این برگه‌های سرشماری اعتبار نداشت و باید تمامی اتباع افغانستانی دارای برگه‌های سرشماری به دفاتر خدمات و اشتغال اتباع خارجی مراجعه می‌کردند تا روز خروج آنها از سوی ما تعیین می‌شد. ما نیز با توجه به توانمندی که در مرزها داشتیم و اردوگاه‌هایی که برای بازگشت تعیین کرده بودیم، اولویت خروج را با افراد مجرد دارای برگه سرشماری در نظر گرفتیم و پس از آن اولویت خروج خانواده‌هایی دارای فرزند دانش آموز را پس از  پایان سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ تا ۱۵ تیرماه اعلام کردیم و اجازه دادیم تا زمان پایان سال تحصیلی در کشور ما بمانند و پس از مراجعه به دفاتر خدمات و اشتغال اتباع خارجی به آنها، برگه‌های بازگشت از ۱۵ تیر ماه به بعد صادر شد.

رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور با بیان اینکه از اتباع افغانستانی غیرمجازی که درخواست خروج از کشور را داشتند ۷۵ درصد آنها از خانوارهای افغانستانی و خودمعرف بودند، اظهار کرد: بسیاری از این افراد خود علاقه‌مند بودند تا تعیین تکلیف شوند و استقبال چشم‌گیری نیز داشتند، اما تعدادی از اتباع غیرمجاز نیز که برای خروج ممانعت می‌کردند توسط پلیس دستگیر و طرد شدند.

یاراحمدی با بیان این‌که پس از اجرای این طرح با شروع جنگ ۱۲ روزه بسیاری از اتباع هجوم زیادی به مراکز بازگشت آوردند، افزود: در آن مقطع امکان خدمات رسانی انتقال به این افراد از داخل کشور به مرز وجود نداشت و باید این افراد خود برای رسیدن به مرز اقدام می‌کردند و در مرز نیز تجمعی صورت گرفت که توانستیم ظرف ۱۵ روز این وضعیت را ساماندهی کنیم، ضمن این‌که جنگ نیز به اتمام رسیده بود و این امر به ما کمک کرد.

به گفته نادر یاراحمدی، از مجموع دو میلیون و ۳۳ هزار نفر اتباع افغانستانی دارای برگه سرشماری، نیمی از افراد مراجعه کرده و تعیین تکلیف شده و از کشور خارج شده‌اند.

وی افزود: «بخشی از این افراد به دلیل شرایط خاص خود می‌توانستند در ایران بمانند. به عنوان مثال، افرادی که ازدواج کرده بودند و حفظ بنیان خانواده ضروری بود، برای آنها اقامت کوتاه مدت صادر شد تا بتوانند طی امسال و سال آینده وضعیت خود را مشخص کنند.»

یاراحمدی همچنین توضیح داد که پرونده برخی از افرادی که جزو نظامیان دولت سابق افغانستان بودند و ورودشان به کشورشان خطر جانی داشت، پس از بررسی مجدد در دسته استثنا قرار گرفته و اجازه ماندن در ایران به آنها داده شد.

نادر یاراحمدی با اشاره به روند طرح وزارت کشور برای ساماندهی حضور اتباع افغانستانی در ایران گفت: «اتباعی که اجازه ماندن قانونی دارند و کسانی که باید از کشور خارج شوند، تعیین تکلیف شده‌اند و در حال حاضر روزانه بین ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ نفر از کشور خارج می‌شوند.»

وی ادامه داد: «بقیه اتباع غیرمجازی که تاکنون اقدامی نکرده‌اند، به معنای تمایل آنها برای ادامه حضور در کشور است و این افراد نیز باید تعیین تکلیف شوند. بسیاری از این افراد روزانه توسط مراجع قانونی دستگیر و مراحل قانونی آنها پیگیری می‌شود.»

وی گفت: تعداد خروج اتباع افغانستانی در سال جاری در مقایسه با سال‌های گذشته بی‌سابقه بوده و اقدام جدیدی بود که توسط تمام دستگاه‌های مربوطه صورت گرفت و مردم با توجه به انتظاری که از ما داشتند نسبت به این اقدام اعلام رضایت می‌کردند. ضمن اینکه از دید ما تعیین تکلیف اتباع غیرمجاز برای خود آنها نیز تاثیرگذار بود؛ چرا که دولت برای ارائه خدمات به اتباع باید با توجه به محدودیت‌ها اولویت را به اتباع مجاز بدهد و به نفع آنهاست تا اتباع غیرمجاز تعیین تکلیف شوند.

یاراحمدی با بیان اینکه تعیین تکلیف اتباع به نفع غیرمجازین هم هست، ادامه داد: با اقدامات قانونی آنها هم می‌توانند در آینده به عنوان یک فرد قانونی در کشور ما حضور داشته باشند تا حق‌شان ضایع نشود؛ چرا که وقتی یک فرد غیرقانونی در جایی مشغول به کار می‌شود حتما قانون کار برای آنها اعمال نمی‌شود و نمی‌تواند از پوشش بیمه‌ای، بیمه حوادث و غیره بهره‌مند شوند، بنابراین این افرادی که در کشور مانده‌اند با کمک رسانه‌ها و مردم باید تعیین تکلیف شوند.

رئیس مرکز امور اتباع و مهاجرین خارجی وزارت کشور در مورد برنامه این وزارتخانه برای اتباع غیرقانونی باقی‌مانده در کشور و امکان صدور گذرنامه برای این افراد از سوی سفارت افغانستان نیز اظهار کرد: اولویت صدور گذرنامه برای آن دسته از افرادی است که قانونی در کشور ما زندگی کرده و همچنین با اتباع افغانستانی است که گذرنامه‌های خانواری دارند. چرا که به دلیل کمبود گذرنامه در سال‌های گذشته به اتباع افغانستانی گذرنامه‌های خانوار داده می‌شد، بنابراین قرار است تا گذرنامه‌های دست نویس تبدیل به گذرنامه‌های الکترونیک شود و در سفارت افغانستان برای این افراد گذرنامه جدید صادر می‌شود که اولویت صدور گذرنامه با افراد قانونی که گذرنامه خانوار دارند، بوده و باید گذرنامه هر شخص جدا شود و اولویت این سفارتخانه صدور گذرنامه برای افراد غیرقانونی نیست.

یاراحمدی با بیان این‌که تاریخ اعتبار گذرنامه‌های خانواری که مهلت آنها گذشته بود تمدید شده بود، اظهار کرد: باید این افراد به سفارت افغانستان مراجعه کنند تا گذرنامه جداگانه برای هر یک از افراد خانواده صادر شود که برخی از این افراد مراجعه کرده و گذرنامه‌های خود را تمدید کرده‌اند که البته گذرنامه خانوار اتباع افغانستانی (چه گذرنامه‌های دارای اعتبار و چه گذرنامه‌هایی که اعتبار آنها به پایان رسیده است) طبق توافقی که با سفارت افغانستان صورت گرفته است تمدید شده و تا خرداد سال آینده فرصت دارند که برای جدا شدن گذرنامه هر یک از اعضای خانواده اقدام کنند.

نادر یاراحمدی در خصوص اتباع افغانستانی دارای برگه سرشماری که هنوز در ایران حضور دارند گفت: «این افراد از نظر وزارت کشور غیرمجاز محسوب می‌شوند و برای ادامه حضور قانونی باید به افغانستان مراجعه کنند، پاسپورت دریافت کنند و سپس با ویزا به ایران بازگردند. در این شرایط، صدور یک‌روزه گذرنامه یا ویزا امکان‌پذیر نیست و محدودیت‌هایی اعمال خواهد شد.»

وی همچنین تاکید کرد: «اتباعی که به صورت غیرقانونی وارد کشور می‌شوند، به اردوگاه منتقل نمی‌شوند، برخلاف رویه برخی کشورها که افراد را مدت‌های طولانی در اردوگاه نگه می‌دارند. این اتباع حتی در کنار مردم زندگی می‌کنند و هم‌زبانی و اشتراکات فرهنگی بین مردم و مهاجران اهمیت زیادی دارد.»

یاراحمدی افزود: «البته دلسوزی‌های ما نباید فراتر از قانون باشد، چرا که قانون فصل‌الخطاب است و رعایت آن در بلندمدت به نفع همه، از جمله اتباع و جامعه میزبان، خواهد بود.»

نادر یاراحمدی در خصوص اتباع افغانستانی که به کشورشان بازگشته و درخواست دریافت گذرنامه عادی داشتند، گفت: «ویزای عادی برای این افراد شرایط متفاوتی دارد و باید گفت که گردشگر افغانستانی در ایران وجود ندارد و تعداد آن بسیار محدود است و قابل شمارش نیست. بنابراین، کسانی که قصد ورود به کشور ما را دارند، اولویت اول با ویزای کاری است.»

وی افزود: «همچنین ویزای تحصیلی و درمانی نیز صادر می‌شود که هرکدام دارای قوانین خاص خود هستند. به عنوان نمونه، در حال حاضر ۶۰ هزار دانشجوی خارجی در ایران مشغول به تحصیل هستند که ۲۰ هزار نفر از آنها دانشجوی اتباع افغانستانی هستند. به همین دلیل، بیشتر ویزاهایی که صادر می‌شود با گرایش کاری است.»

یاراحمدی تأکید کرد: «متأسفانه برخی افراد در سال‌های گذشته با روادید گردشگری وارد کشور شده و به کار مشغول شدند که این اقدام غیرقانونی است. وزارت کشور در تلاش است تا این افراد، روادید مناسب کاری دریافت کنند تا ورود و اشتغالشان قانونی باشد.»/آسیانیوز