روزنامه آسیا-مسئول روابط‌عمومی دانشگاه علوم پزشکی اهواز با اشاره به رشد آلایندگی صنعتی در خوزستان گفت ادامه این روند می‌تواند نظام سلامت استان را در سال‌های آینده با بحران بزرگی روبه‌رو کند؛ بحرانی که هم‌اکنون نشانه‌های آن با افزایش بیماری‌های قلبی و تنفسی دیده می‌شود.

به گزارش دانشجو، امیر گودرزی، پزشک عمومی و مسئول روابط‌عمومی دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور اهواز با هشدار نسبت به تشدید آلایندگی صنعتی در خوزستان اعلام کرد که آلودگی هوا طی سال‌های اخیر دست‌کم ۲۰ درصد میزان مراجعات بیماران قلبی و تنفسی را افزایش داده و تداوم این روند می‌تواند در سال‌های آینده نظام سلامت استان را با بحرانی جدی روبه‌رو کند.

گودرزی در جمع خبرنگاران به تشریح عوامل تشدید آلودگی هوا در خوزستان، پیامدهای گسترده آن بر سلامت مردم و اقدامات دانشگاه برای مقابله با این بحران پرداخت.

وی با اشاره به سابقه طولانی آلودگی هوا در استان گفت: «خوزستان و به‌ویژه شهر اهواز سال‌هاست با آلودگی شدید هوا روبه‌رو است. اگرچه در گذشته بخش عمده آلودگی از ریزگردها و طوفان‌های شن، عمدتاً ورودی از عراق، ناشی می‌شد، اما طی دو تا سه سال اخیر سهم آلودگی‌های صنعتی به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است.»

وی افزود: «وجود صنایع متعدد نفت، پتروشیمی، فولاد، شرکت‌های استخراج نفت، دکل‌های نفتی و نیروگاه‌هایی که اقدام به سوزاندن مازوت می‌کنند، موجب شده سطح آلایندگی هوا در خوزستان به‌مراتب بالاتر از حد نرمال در دیگر استان‌های کشور باشد.»

مسئول روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اهواز ادامه داد: «یکی از معضلات اصلی امروز اهواز، تعدد فلرهای نفتی در سطح شهر است. این فلرها به‌طور مداوم در حال سوزاندن گازهای همراه نفت هستند و حجم بسیار زیادی از آلاینده‌ها را وارد هوای شهر می‌کنند. علاوه بر این، کارخانه کربنی که در مرکز شهر اهواز فعالیت می‌کند نیز از منابع مهم آلایندگی است.»

به گفته او، آتش‌سوزی‌های فصلی و سوزاندن بقایای کشاورزی نیز نقش مهمی در تشدید آلودگی دارند و در مقاطع مختلف سال باعث افزایش ناگهانی شاخص‌های آلودگی هوا می‌شوند.

گودرزی با اشاره به تداوم سوزاندن مزارع گفت: «به‌دلیل محدودیت‌های اقتصادی، بسیاری از کشاورزان و حتی شرکت‌هایی مانند توسعه نیشکر، به‌جای استفاده از روش‌های جایگزین، اقدام به سوزاندن مزارع می‌کنند؛ رویکردی که حجم زیادی آلاینده وارد هوا کرده و یکی از عوامل جدی تشدید آلودگی در اهواز است. در سال ۱۴۰۴، این سوزاندن‌ها در کنار فعالیت فلرهای نفتی نقش مهمی در افزایش آلودگی هوا داشت.»

او همچنین با اشاره به تأثیر آلودگی بر مناطق اطراف افزود: «تعداد روزهای هوای سالم در اهواز بسیار اندک شده و شهرهای هویزه، حمیدیه و دشت‌آزادگان نیز به‌دلیل مجاورت با اهواز یا مرز عراق، تحت تأثیر مستقیم آلودگی قرار می‌گیرند. علاوه بر این، آلودگی ناشی از فعالیت پتروشیمی‌ها در ماهشهر نیز به کل منطقه سرایت می‌کند.»

مسئول روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اهواز با انتقاد صریح از صنایع آلاینده گفت: «متأسفانه بسیاری از صنایع پتروشیمی و فولادی از پرداخت حق آلایندگی و ایفای مسئولیت اجتماعی خود در قبال مردم استان خودداری می‌کنند. دانشگاه علوم پزشکی اهواز از برخی از این شرکت‌ها، از جمله شرکت‌های فولادی و پتروشیمی، مطالباتی بالغ بر چند همت دارد که تاکنون وصول نشده است. این در حالی است که این مبالغ می‌تواند برای توسعه زیرساخت‌های بهداشتی و درمانی و کاهش بخشی از آثار آلودگی هزینه شود.»

وی افزود: «استانداری خوزستان و دادستانی محترم اهواز در حال پیگیری این موضوع هستند تا شرکت‌های آلاینده برای پرداخت تعهدات خود متقاعد شوند، اما تاکنون نتیجه عملی آن در حوزه سلامت مشاهده نشده است.»

گودرزی با اشاره به ماهیت تدریجی اثرات آلودگی هوا گفت: «پیامدهای آلودگی هوا معمولاً کوتاه‌مدت نیست و به‌عنوان یک پدیده طولانی‌مدت، سال‌ها بعد در قالب بیماری‌های مزمن خود را نشان می‌دهد؛ موضوعی که باعث شده گاهی جدی گرفته نشود.»

او ادامه داد: «وظیفه ما حفظ سلامت مردم است، حتی اگر برخی صنایع تنها به تولید فکر کنند. آلودگی هوا در سال‌های اخیر موجب افزایش چشمگیر بیماری‌های تنفسی غیرعفونی و بیماری‌های قلبی شده و همین موضوع رشد ۲۰ درصدی مراجعات بیماران قلبی و تنفسی را رقم زده است.»

مسئول روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اهواز خاطرنشان کرد: «در شش ماه نخست امسال، مراجعات بیماران قلبی و تنفسی غیرعفونی حدود ۲۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش داشته است.»

وی افزود: «این آمار تنها مربوط به بیمارانی است که مراجعه کرده‌اند؛ در حالی که موارد خفیف‌تر در این داده‌ها ثبت نشده است. بسیاری از بیماران که سال‌ها با دارو تحت کنترل بودند، به‌دلیل افزایش آلودگی دچار عود علائم شده‌اند. این وضعیت در کودکان مبتلا به آسم و بیماران ریوی و افراد دارای بیماری‌های خاص به‌وضوح مشاهده می‌شود.»

گودرزی درباره وضعیت بیمارستان ابوذر اهواز گفت: «این مرکز که تخصصی‌ترین بیمارستان اطفال در استان است، سال گذشته با افزایش قابل توجه بستری بیماران تنفسی روبه‌رو بود. امسال نیز با وجود اقداماتی مانند تعطیلی مدارس در روزهای بسیار آلوده، روند بستری‌ها همچنان افزایشی است، هرچند تا حدی کنترل شده است.»

او با اشاره به هزینه‌های تحمیلی آلودگی هوا افزود: «هر تخت بیمارستانی همراه با تجهیزات و نیروی انسانی به‌طور متوسط حدود ۱۰ میلیارد تومان هزینه دارد. توسعه بخش‌های ICU، افزایش تخت‌ها و راه‌اندازی کلینیک‌های تخصصی تنفسی بار مالی سنگینی بر نظام سلامت تحمیل می‌کند، در حالی که با کاهش آلودگی هوا بخش بزرگی از این هزینه‌ها قابل پیشگیری است.»

گودرزی با اشاره به تأثیر آلودگی بر بیماری‌های بدخیم گفت: «ما نمی‌توانیم به‌طور دقیق بگوییم آلودگی هوا عامل مستقیم مرگ یک بیمار سرطانی بوده است، اما قطعاً در سیر بیماری و تشدید عوارض نقش دارد. در سال‌های اخیر الگوی سرطان‌ها نیز در حال تغییر است و سرطان ریه در هر دو گروه زنان و مردان روند افزایشی پیدا کرده است.»

وی افزود: «کودکی که در یک سال بیش از ۳۰ روز به‌دلیل آلودگی هوا تعطیل است و به‌جای حضور در مدرسه مجبور است در خانه بماند، دچار کاهش تحرک، چاقی، سندرم متابولیک و زمینه‌سازی برای بیماری‌های مزمن در آینده می‌شود. این آسیب‌ها شاید امروز به‌طور ملموس دیده نشود، اما در دهه‌های بعد هزینه‌های هنگفتی به نظام سلامت تحمیل خواهد کرد.»

مسئول روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت: «کنار اقدامات درمانی، پیگیری‌های حقوقی و قضایی را نیز دنبال می‌کنیم؛ از جمله الزام شرکت‌های نیشکری به استفاده از دستگاه‌های کاهش آلایندگی، کاهش فلرهای نفتی و انتقال کارخانه کربنی خارج از شهر. این اقدامات تأثیر کوتاه‌مدت ندارد، اما در بلندمدت می‌تواند بخشی از مشکلات را کاهش دهد.»

وی ادامه داد: «همزمان با اقدامات پیشگیرانه، دانشگاه ناچار است زیرساخت‌های درمانی خود را نیز تقویت کند. طی سال‌های اخیر کلینیک‌های تنفسی افزایش یافته، اورژانس بیمارستان ابوذر توسعه پیدا کرده و تعداد تخت‌های ICU افزایش یافته است. این اقدامات اگرچه ضروری است، اما هزینه‌های بسیار سنگینی دارد و فشار مضاعفی بر بودجه دانشگاه وارد می‌کند.»

گودرزی درباره اقدامات فرهنگی گفت: «در سال ۱۴۰۴ بیش از ۲۵۰ برنامه رادیویی و تلویزیونی در حوزه سلامت تولید شده که بیش از ۳۰ درصد آن‌ها به موضوع آلودگی هوا و بیماری‌های تنفسی اختصاص داشته است. همچنین از طریق اینفوگرافی، شبکه‌های بهداشتی و آموزش‌های مستقیم، تلاش کرده‌ایم آگاهی عمومی مردم را نسبت به رفتارهای پیشگیرانه افزایش دهیم؛ از جمله ماندن در خانه در روزهای بسیار آلوده، استفاده از ماسک‌های مناسب و رعایت الگوی تغذیه‌ای برای کاهش اثرات آلودگی.»

گودرزی در پایان تأکید کرد: «بحران آلودگی هوای خوزستان پدیده‌ای لحظه‌ای نیست، بلکه نتیجه سال‌ها آلودگی انباشته است و اثرات آن به‌صورت تدریجی بروز می‌کند. اگرچه امروز آمار مرگ‌ومیر تفاوت فاحشی با میانگین کشور ندارد، اما افزایش بیماری‌های مزمن، تنفسی و قلبی زنگ خطر جدی برای آینده سلامت مردم استان است.»/آسیانیوز