روزنامه آسیا- بازگشت ترامپ به قدرت، می‌تواند نماد عروج سیاست‌های ملی‌گرایانه و راست افراطی در سطح جهان باشد، دوره‌ای که کشورها سعی خواهند کرد از منافع خود در برابر تهدیدات محافظت کنند. سوای چین و روسیه که همواره به‌عنوان رقبایی سیاسی و اقتصادی نگریسته شده‌اند،، حتی اروپا نیز آماده است تا با سیاست‌های اقتصادی ترامپ روبه‌رو شود. این شرایط، ممکن است جهان را به سمت بلوک‌بندی‌های نوینی سوق دهد.

* ورود دوباره جهان به جنگ سرد

چندی پیش بود که مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول نسبت به تشدید تقابل‌ها و تنش‌هایی که نتیجه سیاست‌های تهاجمی ترامپ است، هشدار داد. کریستالینا جورجیوا در گفت‌وگو با روزنامه واشنگتن پست نسبت به خطر ناشی از رقابت میان چین و آمریکا با ابزار تعرفه‌های گمرکی هشدار داد و از امکان بلوک‌بندی جدید در دور تازه جنگ سرد سخن گفت.

مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول با ابراز نگرانی درباره از هم گسیختگی عمیق اقتصادی جهانی اظهار داشت: «ما احتمالا به آرامی به جهانی فقیرتر و با امنیت کمتر وارد می‌شویم.» او که در بلغارستان متولد و بزرگ شده است، در این مصاحبه گفت: «من در دوره جنگ سرد در آن پرده آهنین زندگی کرده ام؛ بله آنجا خیلی سرد است و وارد شدن به جنگ سرد دوم برای یک نسل دیگر بسیار غیرمسئولانه است.»

از نظر مدیرعامل صندوق بین‌المللی پول رویارویی چین و آمریکا، جهان را به بلوک‌های مخالف تقسیم می‌کند و ما را به دور جدیدی از جنگ سرد بازمی‌گرداند. جورجیوا در آن گفت‌وگو عنوان کرده بود: «در صورت تشدید این تقابل، اقتصاد جهانی ۱.۵ درصد یا بیش از ۱.۴ تریلیون دلار در سال کاهش خواهد یافت.»

* صف‌آرایی بریکس در برابر گروه 7

این نگرش در حالی مطرح می‌شود که برخی بلوک‌بندی‌های نوظهور هم در حال گسترش است. در همین راستا، بلوک اقتصادی بریکس ممکن است در این دوره اهمیت روزافزونی بیابد و کشورهای بیشتری سعی کنند به این پیمان بپیوندند تا از هجوم برخی سیاست‌گذاری‌های اقتصادی ایالات متحده در امان بمانند. بلوک اقتصادهای نوظهور بریکس، با اضافه کردن اعضای جدید، نفوذ خود را در جنوب جهانی، گسترش داده است و سعی می‌کند نفوذ و سیطره گروه 7 را به چالش بکشد.

گفتنی است اندونزی در ششم ژانویه سال ۲۰۲۵، به عنوان عضو کامل گروه «بریکس» پذیرفته شد. همانطور بررسی مرکز استاتیستا نشان می‌دهد، ردپای این بلوک از اقتصادهای بزرگ در حال ظهور، در جنوب جهانی به گسترش خود ادامه داده است و نفوذ اقتصادی و سیاسی خود را در صحنه جهانی افزایش داده و وزنه تعادلی واقعی برای «گروه ۷» تحت سلطه غرب ایجاد کرده است. ایران، عربستان سعودی، مصر، اتیوپی و امارات عربی متحده در اول ژانویه سال ۲۰۲۴، رسما به بریکس ملحق شدند.

* نگرانی‌های مردمان جنوب جهانی

سیریل رامافوسا، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی، در یک نشست مطبوعاتی درباره گسترش بریکس گفت: «ما دیدگاه خود را نسبت به بریکس به عنوان مدافع نیازها و نگرانی‌های مردمان جنوب جهانی، به اشتراک گذاشتیم. اینها شامل نیاز به رشد اقتصادی سودمند، توسعه پایدار و اصلاح سیستم‌های چندجانبه است.»

وی همچنین خاطرنشان کرد که اضافه شدن ۶ عضو جدید، سرآغاز روند گسترش این بلوک است. رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی گفت: «ما به‌عنوان پنج کشور عضو بریکس، درباره اصول راهنما، استانداردها، معیارها و رویه‌های روند توسعه این گروه که مدت‌ها مورد بحث بوده است، به توافق رسیده‌ایم. درباره مرحله اول این روند توسعه، توافق داریم و متعاقب آن، مراحل بعدی، دنبال خواهد شد.»

بر اساس گزارش اویل پرایس، بریکس در ماه اوت، اعلام کرده بود که شش عضو جدید از جمله آرژانتین را می‌پذیرد. با این حال، این کشور آمریکای جنوبی که خاویر مایلی، رئیس‌جمهور آن است، در ۲۹ دسامبر سال ۲۰۲۳، در نامه‌ای که توسط چندین رسانه منتشر شد، اعلام کرد که عضویت، در حال حاضر مناسب تلقی نمی‌شود.