علی جوانمردی

روزنامه آسیا-اعداد و ارقام به‌روشنی گویای این مطلب هستند که اقتصاد دیجیتال آماده رشدی سریع و خیره‌کننده است. اکثر شرکت‌ها از فضای ابری استفاده می‌کنند و از داده‌ها برای بهبود تصمیم‌گیری‌ها بهره می‌برند. انتظار می‌رود خدمات و خرید و فروش به‌صورت آنلاین سهم خود از اقتصاد دیجیتال جهانی را در آینده افزایش دهد. همچنین انتظار می‌رود اقتصاد دیجیتال تا سال ۲۰۲۸ به ۱۶.۵ تریلیون دلار برسد که معادل ۱۷ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی (GDP)است. 

با رشد سریع خرید و فروش به‌صورت آنلاین، اقتصاد دیجیتال به یک جزء دائمی از زندگی بسیاری از افراد تبدیل شده است. تقریبا دو سوم اقتصاد دیجیتال جهانی از ایالات متحده و چین می‌آید و از ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۸ نرخ رشد مرکب سالانه‌ای برابر با ده درصد را تجربه خواهد کرد. این آمارها و اعداد و ارقام، بر اساس گزارش بین‌المللی با عنوان «پیش‌بینی اقتصاد دیجیتال جهانی تا سال 2028» است که از طریق تخمین‌های مبتنی بر تحقیق بین‌المللی و برگرفته از مصاحبه‌ها، اسناد مالی و تحقیقات مستند، تهیه شده است.

رشد اقتصاد دیجیتال را می‌توان به چهار حوزه اصلی خلاصه کرد: کسب‌وکارهای دیجیتال، دسترسی به مهارت‌های دیجیتال، خدمات عمومی دیجیتال و تحقیق و توسعه دیجیتال. با این‌همه، نحوه گسترش و میزان رشد در این حوزه‌های مختلف بر اساس منطقه متفاوت است. اقتصادهای دیجیتال در هر کشور بسیار متفاوت است، تا سال ۲۰۲۸ اقتصاد دیجیتال ۳۱٪ از تولید ناخالص داخلی کره جنوبی را تشکیل خواهد داد، اما تنها ۱۰٪ از تولید ناخالص داخلی مکزیک و ۸٪ از تولید ناخالص داخلی برزیل را شامل می‌شود. 

کره جنوبی با ایجاد فضای قابل توجهی برای رشد هزینه‌های فناوری دولتی و سازمانی در چین و هزینه‌های دیجیتال مصرف‌کننده، بزرگترین و یکی از متعادل‌ترین اقتصادهای دیجیتال را در بین هزینه‌های مصرف‌کننده و کسب‌وکار دارد.

کسب‌وکارهای دیجیتال که بسیاری از آن‌ها توسط تبلیغات تأمین مالی می‌شوند، محرک اصلی رشد هستند. تعیین قیمت برای کالاهای دیجیتال مبتنی بر تبلیغات رایگان، اندازه اقتصاد دیجیتال را ۲۵٪ افزایش می‌دهد و هنوز جای رشد وجود دارد، به‌خصوص در اتحادیه اروپا، جایی که فقط ۴۵٪ از شرکت‌ها فضای ابری را پذیرفته‌اند. با رشد کسب‌وکارهای دیجیتال، تقاضا برای کاربرد بیشتر آن نیز افزایش می‌یابد. حتی کمبود نیروی کار ممکن است چالش مهمی برای اقتصاد دیجیتال باشد.

لازم به ذکر است که هزینه‌های فناوری فقط از شرکت‌های خصوصی تأمین نمی‌شود. تقریبا ۲۰٪ از هزینه‌های فناوری در ایالات متحده از منابع دولتی تأمین می‌شود. برای این‌که اقتصاد جهانی در مقیاس بزرگ موفق شود، هزینه‌های فناوری در خدمات عمومی باید تا سال 2030 به 1500 میلیارد دلار برسد. با این حال، یکی از ویژگی‌های تعیین‌کننده یک اقتصاد دیجیتال قوی، تحقیق و توسعه است.

در مورد هوش مصنوعی، چشم‌اندازها نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری‌ها و ریسک‌ها در حال افزایش هستند، اما پذیرش آن بسیار متمرکز است. برای مثال، سرمایه‌گذاری در هوش مصنوعی مولد از ۱.۳ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۲ به 21.8 میلیارد دلار در سال 2025 افزایش یافته است، در حالی‌که به‌طور موازی، از اواخر سال ۲۰۲۲، افزایش ۵۳ برابری در مورد خطرات حضور هوش مصنوعی توسط رسانه‌های خبری معتبر در سطح جهان  گزارش شده است. 

بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات محرک اصلی رشد جهانی است. با این حال در این زمینه هم، تفاوت‌های قابل توجهی بین کشورها وجود دارد، به‌طوری که بین اقتصادهایی با بالاترین و پایین‌ترین نرخ رشد متوسط بین سال‌های ۲۰۱۳ تا ۲۰۲۳، بیش از ۱۰ درصد اختلاف وجود دارد. جلد اول از چشم‌انداز اقتصاد دیجیتال ۲۰۲۴ OECD، بینش‌ها و داده‌های جدیدی را برای کمک به سیاست‌گذاران در طراحی سیاست‌های مؤثر ارائه می‌دهد تا اطمینان حاصل شود که ما از فرصت‌های خارق‌العاده فناوری‌های دیجیتال بهره می‌بریم و در عین حال خطرات و اختلالات مرتبط را مدیریت می‌کنیم.

در همین زمینه، ماتیاس کورمن، دبیرکل OECD معتقد است: «در حالی که فناوری‌هایی مانند رایانش ابری و فناوری‌های اینترنت اشیا به‌طور گسترده منتشر شده‌اند، پذیرش فناوری‌های وابسته به داده، مانند هوش مصنوعی، همچنان پایین است. برای این‌که مزایای هوش مصنوعی به طور گسترده‌تری به اشتراک گذاشته شود، همچنین در حمایت از رشد پایدار، انعطاف‌پذیر و فراگیر، نرخ انتشار باید در سایر بخش‌ها افزایش یابد.»

چشم‌انداز آتی همچنین تعدادی از مسائل مربوط به سیاست دیجیتال، از جمله حریم خصوصی در فناوری‌های فراگیر مانند واقعیت مجازی، آینده اتصال بی‌سیم و افزایش رفتارهای آنلاین که بر سلامت روان تأثیر منفی می‌گذارند، مانند قلدری سایبری را بررسی می‌کند. برای مثال، چشم‌انداز نشان می‌دهد که نرخ کلی جوانانی که به دلیل استفاده از رسانه‌های اجتماعی دچار مشکل در عملکرد روزمره و احساس ناراحتی می‌شوند، افزایش یافته است. 

این تحلیل جامع از چشم‌انداز دیجیتال، ابزاری ارزشمند برای سیاست‌گذارانی است که به دنبال همگامی با پیامدهای تحولات فناوری برای سیاست‌های عمومی هستند. تخمین‌های بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات چشم‌انداز، مبتنی بر یک مدل جدید از کلان‌داده‌ها برای ارائه داده‌های به‌موقع، به‌روز و قابل مقایسه است که در مورد رشد اقتصادی بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات برای استفاده سیاست‌گذاران ارائه می‌گردد. این تخمین‌های جدید در مورد عملکرد بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات کمک می‌کند و برای ارزیابی اثربخشی سیاست‌های مرتبط با این بخش ضروری است.

علی جوانمردی؛ ایده‌پرداز و مؤسس گروه فنی مهندسی ایتوک (e.tok)

آسیانیوز