حمیدرضا مخلص‌پور

روزنامه آسیا-چند سالی است به این نتیجه رسیده‌ایم که بازار خودرو در ایران، چه خودروهایی که در ایران مونتاژ می‌شوند و چه خودروهای وارداتی، تابعی از قیمت دلار شده است. زمانی که قیمت دلار و ارز بالا می‌رود، مردم مضطرب می‌شوند و به‌سمت خرید خودرو می‌شتابند. اما زمانی که قیمت دلار نوسان ندارد و ثابت است، مشتری انگیزه‌ای برای خرید ندارد. حتی آن‌هایی که مصرف‌کننده نهایی هستند و خودرو را برای استفاده شخصی می‌خواهند، ترجیح می‌دهند پولشان را در بانک بگذارند و سود مختصری دریافت کنند تا ببینند شرایط به‌کدام سمت می‌رود. مخصوصا در وضعیت فعلی که موضوع مذاکرات ایران و آمریکا هم پیش آمده و باعث می‌شود که همه به‌نوعی دست روی دست بگذارند تا چشم‌انداز آینده روشن‌تر شود. 

درخصوص این‌که چرا برخی خودروها در فواصلی از بازار خودرو خارج می‌شوند و با انواع دیگری جایگزین می‌شوند، باید گفت که این مسئله به سیاست‌های کلان کشور بستگی دارد و نه تولیدکننده‌ها و واردکننده‌های خودرو. گاهی منافع کشور ایجاب می‌کند که مثلا با کشوری مثل کره قرارداد تجاری ببندند و خودروی کره‌ای وارد کنند، یا در مقطعی دیگر خودروی چینی. درواقع شرایط کلی و سیاسی کشور در این زمینه تعیین‌کننده است نه نبض بازار خودرو. 

درباره خودروهای فرسوده هم بایستی ذکر کرد که متأسفانه حدود سه میلیون خودروی فرسوده در ایران وجود دارد که این خودروها به‌دلیل مصرف غیرمتعارف سوخت و ذرات معلق و حتی سوزاندن روغن در سیستم احتراق، عامل سی درصد آلایندگی شهرهای بزرگ مثل تهران و اصفهان و مشهد و اهواز و... می‌شوند. نیاز مبرم امروز ما، خروج این خودروهای فرسوده از چرخه حمل و نقل است، که تحقق این هدف، نیاز به سیاستگذاری‌های کلان دارد و می‌طلبد که مراجع ذیربط حداقل خودروهای برقی را جایگزین خودروهای فرسوده کنند و از واردات خودروی بنزینی جلوگیری شود. 

درنتیجه، به‌صورت تدریجی، این خودروهای جدید جایگزین خودروهای فرسوده قبلی می‌شوند و به‌راحتی می‌توان این مسئله را قانونمند و اجرایی کرد. خودمان هم باید در هر سطحی، فرهنگ‌سازی را آغاز کنیم. خودروهایی که الان با برندهای مختلف و با میانگین قیمت 2 تا 3 میلیارد تومان در بازار وجود دارد، به‌راحتی قابل جایگزین با خودروهای برقی هستند. درست است که استفاده از خودروهای برقی در ابتدای کار، احتیاج به یادگیری و آموزش دارد، ولی مانند خودروهایی هیبریدی که در ابتدا نامتعارف بود و حالا همه با ساز و کار آن آشنا هستند، معمول و عادی می‌شود. 

پس بایستی استارت کار را از همین امروز بزنیم تا این نیاز در جامعه احساس شود و نه‌تنها مصرف‌کننده، که حتی سرویس‌کارها و تعمیرکاران خودرو هم در این زمینه آموزش‌های لازم را ببینند تا خدمات لازم را ارائه دهند. در حال حاضر به‌دلیل تعداد کم این خودروها، برای تعمیرکار نمی‌صرفد که آموزش‌های لازم ببیند. بنابراین هر کار نوآورانه‌ای نیاز به فرهنگ‌سازی و تدابیر مراحل مقدماتی دارد. 

در ایران، متأسفانه چون انواع انرژی از برق تا گاز، بنزین و سوخت، همیشه ارزان و در دسترس مصرف‌کننده بوده، عادت به استفاده بهینه و صرفه‌جویی انرژی وجود ندارد. مصرف سرانه انرژی در ایران از تمام کشورهای دنیا بالاتر است. خودروی برقی هم چون موتور بنزینی ندارد و برای گرمایش داخل خودرو باید از انرژی برق و المنت استفاده کرد، درنتیجه مصرف برق بالایی دارد و مصرف‌کننده باید آگاهی لازم در زمینه مصرف بهینه مخصوصا در زمستان را داشته باشد. عمیقا معتقدم، نخستین قدم‌های ورود خودروی برقی به ایران را بایستی از همین امروز با آموزش و فرهنگ‌سازی برداریم.

حمیدرضا مخلص‌پور، کارشناس بازار خودرو

آسیانیوز