پریسا حاجی‌محمدی
روزنامه آسیا-تاب‌آوری به فرآیندی اشاره دارد که از طریق آن، افراد نتایج بهتری نسبت به سختی‌هایی که تجربه کرده‌اند، به‌دست می‌آورند. چندین نظریه وجود دارد که تنوع در تاب‌آوری توسط انعطاف‌پذیری شناختی پشتیبانی می‌شود، با این حال، هیچ مطالعه‌ای با استفاده از یک معیار تاب‌آوری مبتنی بر نتیجه این موضوع را بررسی نکرده است.
شیوع رویدادهای آسیب‌زا و بسیاری از وقایع روزمره و رویدادها و اتفاقات زندگی که می‌توانند تأثیر روانی ـ اجتماعی منفی داشته باشند، در طول زندگی بیش از 70٪ است. در حالی که قرار گرفتن در معرض چنین رویدادهای منفی زندگی می‌تواند عمیقاً بر عملکرد رفتاری و عاطفی همه ما تأثیر بگذارد. البته تفاوت زیادی در میزان تأثیر تجربیات نامطلوب بر افراد وجود داردکه به‌عنوان تاب‌آوری معرفی می‌شود. به‌طور خاص، تاب‌آوری را می‌توان به عنوان «پدیده‌ای که بسیاری از افراد با وجود بار روانی یا جسمی قابل توجه، بیمار روانی نمی‌شوند یا فقط به‌طور موقت بیمار می‌شوند» توضیح داد.
در حالی‌که از نظر تاریخی تاب‌آوری به عنوان یک ویژگی پایدار و ذاتی یک فرد (یعنی یک ویژگی) دیده می‌شد، رویکردهای جدیدتر نتیجه‌محور به تاب‌آوری، تاب‌آوری را به عنوان میزانی که افراد می‌توانند در مواجهه با سختی‌ها به عملکرد سازگارانه خود ادامه دهند، تعریف می‌کنند. تاب‌آوری را می‌توان از آسیب‌پذیری عاطفی متمایز کرد، زیرا برای نشان دادن تاب‌آوری، فرد باید سختی را تجربه کرده باشد و عملکرد عاطفی او باید با توجه به آن سختی ارزیابی شود وبه این ترتیب، تاب‌آوری را می‌توان به عنوان تغییر در میزانی که افراد مشکلات عاطفی تجربه کرده‌اند، در نظر گرفت که البته آسیب کمتری را نسبت به آن‌چه بر اساس سختی‌هایی که داشته‌اند، می‌بینند.
تاب‌آوری بالا با طیف وسیعی از پیامدهای مثبت، از جمله افزایش سلامت جسمی و رضایت بیشتر از زندگی مرتبط است. در نتیجه، افزایش درک ما از عواملی که در تغییر تاب‌آوری نقش دارند، مهم است، زیرا چنین دانشی ممکن است ظرفیت ما را برای افزایش تاب‌آوری در جمعیت‌های در معرض آسیب تسهیل کند. نظریه‌های مختلفی پیشنهاد کرده‌اند که انعطاف‌پذیری شناختی می‌تواند نقش کلیدی در چنین تنوعی در تاب‌آوری داشته باشد. انعطاف‌پذیری شناختی به عملکرد اجرایی‌ای اشاره دارد که افراد را قادر می‌سازد در پاسخ به تقاضاهای متغیر محیطی، تغییر کنند.
برای نشان دادن این‌که چگونه انعطاف‌پذیری شناختی می‌تواند تاب‌آوری را ارتقا دهد، یک امدادگر اورژانس را تصور کنید که قادر است به سرعت تمرکز خود را بین وظایف مختلفی که دارد تطبیق دهد، به‌عنوان مثال هماهنگی حفظ یک صحنه و انتشار اطلاعات به سایر خدمات جهت دریافت و شناسایی علل حادثه و در عین حال فهم اضطرار جراحات مصدومین برای انتقال سریع مهم است. چنین انعطاف‌پذیری ممکن است به احساس خودکارآمدی، ارزیابی مثبت یا ارزیابی مجدد موقعیت و در نهایت نتایج تاب‌آورتر در مواجهه با سختی کمک کند.
انعطاف‌پذیری روانشناختی یک عامل تعیین‌کننده اساسی سلامت است. انعطاف‌پذیری روانشناختی شامل توانایی سازگاری با تقاضاهای متغیر موقعیتی و تغییر طرز فکر است و بنابراین با تعاریف قبلی از انعطاف‌پذیری شناختی همپوشانی دارد. انعطاف‌پذیری روانشناختی با بهبود سلامت و کاهش آسیب‌شناسی روانی مرتبط است و محققین استدلال کردند که این انعطاف‌پذیری به افراد اجازه می‌دهد تا در موقعیت‌های مختلف بهترین نتایج ممکن را استخراج کنند.
انعطاف‌پذیری یک مکانیسم کلیدی زیربنایی تاب‌آوری است، بنابراین پیشنهاد می‌شود که تاب‌آوری را ارتقا دهید. انعطاف‌پذیری در سیستم‌های عاطفی ـ شناختی یک عنصر کلیدی برای دستیابی به نتایج تاب‌آوری است. با اعمال پشتکار یا انعطاف‌پذیری بسته به نشانه‌ها، نتایج و اهداف محیطی، افراد می‌توانند توانایی خود را برای دستیابی به بهترین نتایج ممکن در اوج بحران به حداکثر برسانند.
رابطه بین شناخت، رفتار و سلامت توجه اکثر پزشکان سلامت را به خود جلب کرده است. باورهای فراشناختی و تاب‌آوری با سلامت و رفاه مرتبط هستند و با توانایی سازگاری با خواسته‌های تغییریافته روزمره زندگی مرتبط است. انعطاف‌پذیری شناختی به‌طور خاص، برای رفتار موفق در موقعیت‌های متنوع، محوری اساسی است و اهمیت عمومی آن برای همه افراد و در همه موقعیت‌ها و نیازها بااهمیت است.
پریسا حاجی‌محمدی، دکتری کسب‌و‌کار حرفه‌ای DBA
آسیانیوز
دیدگاه خود را بنویسید