روزنامه آسیا-محققان مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، انجمن خواب، انجمن روانشناسی و انجمن پزشکی آمریکا در تحقیقات جامعی دریافته‌اند که کار مدارس نباید زودتر از ساعت ۸:۳۰ صبح آغاز شود و نتیجه این تحقیق باز هم تاکیدی بر اهمیت خواب صبح کودکان و نوجوانان است.
به گزارش خبر آنلاین، در حالی که روزهای پایانی سال تحصیلی و امتحانات دانش‌آموزان نزدیک است، مصوبه اخیر هیئت دولت مبنی بر آغاز کار ادارات در ساعت ۶ صبح به دلیل مدیریت مصرف انرژی، مشکلات عدیده‌ای را برای والدین شاغل ایجاد کرد. یکی از مهم‌ترین این چالش‌ها، رساندن فرزندان دانش‌آموز به مدرسه در این ساعت بود که برای بسیاری از خانواده‌ها دردسرساز شد. در واکنش به این مشکلات، دولت ساعت شروع به کار مدارس را نیز به ۶ صبح تغییر داد؛ اقدامی که در آستانه امتحانات، موجب بی‌نظمی در برنامه آموزشی مدارس و سرگردانی دانش‌آموزان و خانواده‌های آن‌ها شده
به دلیل تعطیلی‌های متعدد مدارس در طول سال تحصیلی، به ویژه در دوره ابتدایی به علت آلودگی هوا، سرما و کمبود انرژی، بسیاری از معلمان قصد داشتند از روزهای پایانی برای جبران دروس استفاده کنند. اما تغییر ساعت شروع به کار مدارس، تحقق این برنامه‌های جبرانی را نیز با مشکلاتی روبرو کرده است.
تصمیمات عجیب مسئولان آدم را شگفت‌زده می‌کند
ظاهرا برنامه ریزی و پیش‌بینی مشخصی در تغییر ساعت شروع به کار مدارس وجود نداشته است و سرگردانی والدین و نگرانی آن‌ها از آموزش فرزندانشان هم از تبعات این بی‌برنامگی است.
محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس آموزشی درباره تبعات شروع به کار مدارس از ساعت ۶ صبح می‌گوید: سخنگوی آموزش و پرورش که تغییر ساعت شروع مدارس به ۶ صبح را اعلام کرد، خیلی تعجب کردم. یکی از مسئولان مثلا وزیر نیرو است که حالا می‌گوییم ۵۰ سال پیش محصل بوده و الان اطلاعی از جزئیات آموزش دانش‌آموزان ندارد و بنابراین توقعی نداریم که بتواند این مساله را بهتر مدیریت کند اما وزیر آموزش و پرورش باید شرایط معلم، مدرسه، دانش‌آموزان و خانواده آن‌ها را درک کند.
خلاف تمام تجربه‌های انسانی و تجربه‌های آموزشی و جهانی است که دانش‌آموزان را ساعت ۶ صبح در کلاس درس بنشانیم و این تصمیم اخیر آموزش و پرورش قابل فهم نیست.
نیک‌نژاد می‌گوید: در حال حاضر در بسیاری از کشورهای دنیا که به دنبال پیشرفت و توسعه آموزش و پرورش خود و استفاده از روش‌های نوین دارند، سعی بر این است که آموزش مدارس از ساعت ۹ صبح به بعد شروع شود و این برنامه هم‌اکنون در خیلی از مدارس اجرایی شده است.
محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس آموزشی، با تاکید بر اهمیت خواب صبحگاهی، بیدار شدن زود هنگام را "افیون آموزش" خواند و تصریح کرد که این امر بزرگترین آسیب‌ها را به فرایند یادگیری وارد می‌کند. وی با اشاره به نتایج تحقیقات مختلف، خواب و استراحت کافی به ویژه در زمان صبح را برای رشد و یادگیری کودکان و نوجوانان ضروری دانست و تاکید کرد که آغاز زودهنگام آموزش، برخلاف باورهای قدیمی، به آموزش آسیب می‌رساند.
نیک‌نژاد با اشاره به رویه‌های جهانی، تصریح کرد که در بسیاری از کشورهایی که به کیفیت آموزش اهمیت می‌دهند، از جمله کشورهای اروپای مرکزی، آمریکای شمالی، اسکاندیناوی و جنوب شرق آسیا (مانند فیلیپین، سنگاپور، کره جنوبی، چین و ژاپن)، قوانینی تصویب شده است که مدارس نباید زودتر از ساعت ۹ صبح شروع به کار کنند. در برخی از این کشورها، آغاز کار مدارس حتی ساعت ۱۰ صبح است و برنامه‌های آموزشی تا ۴ بعدازظهر با در نظر گرفتن زمان استراحت، تغذیه گرم در ظهر و فرصت بازی برای دانش‌آموزان ادامه دارد.
نیک‌نژاد می‌گوید: ما در مدارس عادی و دولتی کشورمان که بیشتر دانش‌آموزان در آن‌ها مشغول به تحصیل هستند، چنین شرایطی را نداریم و آدم می‌ماند با تغییر ساعت این چنینی و فشار و استرسی که به کودکان و نوجوانان وارد می‌کند، چه بگوید.
او معتقد است: اگر تصمیم‌گیران درباره آموزش در مدارس چیزی می‌دانستند، می‌فهمیدند که کودک نمی‌تواند ساعت ۶ صبح در کلاس درس بنشیند.
محققان مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، انجمن خواب، انجمن روانشناسی و انجمن پزشکی آمریکا در تحقیقات جامعی دریافته‌اند که کار مدارس نباید زودتر از ساعت ۸:۳۰ صبح آغاز شود و نتیجه این تحقیق باز هم تاکیدی بر اهمیت خواب صبح کودکان و نوجوانان است.
تحقیقات نشان می‌دهد که مرحله آخر خواب، حیاتی‌ترین بخش آن برای سلامت جسمی و ذهنی کودکان و نوجوانان است. بر اساس این تحقیقات، شروع به کار مدارس در صبح زود سبب می‌شود که این مرحله حیاتی کوتاه شده و به سلامت کودکان آسیب برساند. کمبود مزمن خواب در کودکان و نوجوانان با افزایش خطر ابتلا زودهنگام به فشار خون بالا، چاقی، دیابت و تضعیف سیستم ایمنی مرتبط است.
آقای نیک‌نژاد، دبیر بازنشسته آموزش و پرورش، با اشاره به درگیری افراد در گروه‌های مختلف سنی با تلویزیون و فضای مجازی، این مسئله را به ویژه در مورد نوجوانان دوره متوسطه حائز اهمیت دانست. وی افزود که دانش‌آموزان دوره متوسطه اول از ۱۳ سالگی دچار تغییرات هورمونی بلوغ می‌شوند که تا حدود ۱۹ سالگی ادامه دارد و به همین دلیل به حدود ۱۰ ساعت خواب نیاز دارند. با وجود شبکه‌های اجتماعی، دیر به خواب رفتن باعث می‌شود صبح‌ها به راحتی بیدار نشوند.
او همچنین گفت که کودکان دانش‌آموز ابتدایی به دلیل سن کمتر، به خواب بیشتری احتیاج دارند. به همین دلیل، در بسیاری از کشورهایی که پیش‌تر به آن‌ها اشاره شد، کلاس‌های درسی مدارس در دوره ابتدایی و متوسطه اول عموماً بعد از ساعت ۱۰ صبح آغاز می‌شود تا آموزش در اولویت قرار گیرد. در آموزش و پرورش بسیاری از کشورها نیز قوانینی تصویب شده است که مدارس از ساعت ۹ صبح زودتر شروع نشوند.
این کارشناس آموزشی می‌گوید: خلاف تمام تجربه‌های انسانی و تجربه‌های آموزشی و جهانی است که دانش‌آموزان را ساعت ۶ صبح در کلاس درس بنشانیم و این تصمیم اخیر آموزش و پرورش قابل فهم نیست.
نیک‌نژاد می‌گوید: با وجود اینکه زمان زیادی تا پایان سال تحصیلی باقی نمانده است، بهتر است که حداقل به همان وضعیتی که دانش‌آموزان به آن عادت داشتند بازگردیم. مدارس را باید در اولویت از کلیه سیاست‌های اجرایی استثنا دانست.
او می‌گوید: ما در تلاش بودیم تا ساعت شروع به کار مدارس را به ساعت ۹ _ ۱۰ صبح تغییر بدهیم اما حالا با این تصمیم غافلگیر شدیم. خانم حکیم‌زاده که معاون آموزش ابتدایی آموزش و پرورش است آدم باسوادی است و با چهارچوب‌های آموزشی آشنا است و به همین دلیل از او تعجب کرده‌ام.
ضعف در اطلاع‌رسانی تغییر ساعت شروع به کار مدارس
اطلاع‌رسانی به هنگام در رسانه‌های جمعی نخستین اقدامی است که باید در زمان اخذ تصمیمات مهم که جامعه هدف گسترده‌ای مثل دانش‌آموزان و والدین آن‌ها را دربرمی‌گیرد، مدنظر باشد.
نرگس ملک‌زاده دبیر مطالعات اجتماعی متوسطه دوره اول، درباره تغییر ساعت شروع به کار مدارس می‌گوید: اطلاع‌رسانی این تغییر ضعیف بود و فعالیت مدرسه را دچار بی‌نظمی کرده بود؛ درست است که روز چهارشنبه آخرین روز کاری مدرسه پیش از امتحانات است اما بهتر بود زودتر اطلاع رسانی می‌شد.
او می‌گوید: باید صبر کنیم و ببینیم که تغییر ساعت شروع به کار مدارس در امتحانات چه تاثیری دارد و با وجود این تغییر هنوز برنامه جدیدی به مدارس اعلام نشده است و اگر ساعت برگزاری امتحانات هم تغییر کند که دوباره موجب ایجاد یک بی‌نظمی جدید خواهد شد.
این دبیر آموزش و پرورش می‌گوید: بچه‌های مقطع ابتدایی تا روز آخر مدارس برنامه تکرار و تمرین دروس و دوره کردنشان را دارند و تصمیم تغییر ساعت شروع به کار مدارس، بیشتر آموزش این دانش‌آموزان و برنامه ریزی معلمان آن‌ها را دچار مشکل کرده است.
ملک‌زاده با بیان تجربه شخصی خود به عنوان مادر دو فرزند پیش‌دبستانی و دبستانی، از آشفتگی و سردرگمی ایجاد شده ناشی از این تغییر ساعت گفت. وی همچنین به چالش بزرگ والدینی اشاره کرد که فرزند کوچک دارند و باید قبل از ساعت ۶ صبح آن‌ها را به مهدکودک بفرستند، در حالی که وضعیت باز بودن و آمادگی مهدکودک‌ها در این ساعت نامشخص است و این موضوع نیازمند توجه جدی مسئولان تصمیم‌گیر است./آسیانیوز
دیدگاه خود را بنویسید