پریسا حاجی محمدی

روزنامه آسیا-کنفرانس سالانه سازمان ملل در مورد موافقت‌نامه‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی برای جریان‌سازی توسعه پایدار تأکید دارد و به جهان القا می‌کند که به‌کارگیری اهداف توسعه پایدار امری ضروری است. تجارت و توسعه سازمان ملل متحد UNCTAD عملا کنفرانس موافقتنامه‌های سرمایه‌گذاری بین‌المللی با مضمون «مسیری جهت همسویی بین المللی توسعه پایدار» در پانل‌های تخصصی ارائه کرد و خواست تا کشورها اصول راهنما را برای اصلاح توسعه مبتنی بر توسعه پایدار ایجاد کنن دو بر همسویی با اهداف توسعه پایدار تأکید کرد. چالش امروز این است که پایداری را در تمام ابعاد آن از پیرامون سیستم تا هسته آن پیش ببریم، زیرا توسعه پایدار رویکردی است که هدف آن رفع نیازهای نسل حاضر و حفظ منابع برای نسل‌های آینده است.

تغییرات جهانی با تمرکز بر تولید و مصرف مسئولانه مردم برای حفظ کره زمین به نیرویی توانمند نیازمند است. گزارش اقتصاد دیجیتال 2024 تأثیرات زیست‌محیطی رو به رشد و در حال گسترش اقتصاد دیجیتال در جهان را تحلیل می‌کند. این گزارش خواستار اقدام جسورانه از سوی سیاست‌گذاران، مدیران کسب‌وکارها و صنعت و مصرف کنندگان است. این گزارش به‌طور مفصل نشان می‌دهد در حالی‌که دیجیتالی شدن باعث رشد اقتصاد جهانی می‌شود و فرصت‌های منحصر به فردی را برای کشورهای در حال توسعه ارائه می‌دهد، پیامدهای زیست محیطی آن بسیار بیشتر می‌شود.

کشورهای در حال توسعه به دلیل شکاف‌های موجود دیجیتال و توسعه، هم از نظر اقتصادی و هم از نظر زیست محیطی به‌طور نابرابر تحت تأثیر قرار می‌گیرند، اما آن‌ها پتانسیل این را دارند که از تغییرات دیجیتال برای تقویت توسعه در کشور خود استفاده کنند. تقویت همکاری بین کشورها باعث می‌شود از دسترسی عادلانه به فناوری‌ها و منابع دیجیتال اطمینان حاصل گردد و حال آن‌که ناگریز جهان و محیط پیرامون ما با سرعتی شگفت‌انگیز به سمت دیجیتالی شدن پیش می‌رود، بنابراین نباید مدیریت منابع و انرژی و تحلیل اقتصاد جهانی  نیز از این حیث دور بماند. 

در گفت‌وگوهای بین‌المللی در کنفرانس UNCTAD بر ضرورت تکمیل تعهدات بین‌المللی در زمینه‌هایی مانند کار، بهداشت و محیط زیست، حمایت از رویکردهای عملی برای پرداختن به چالش‌های پایداری تأکید شد و به‌طور کلی، به نیاز به همکاری و گفت‌وگوی نهادی قوی‌تر بین کشورها و سازمان‌ها اشاره شد.

گزارش اقتصاد دیجیتال 2024 نیز بر نیاز فوری به استراتژی‌های پایدار و فراگیر از دیدگاه زیست محیطی تأکید می‌کند. فناوری‌های دیجیتال و زیرساخت‌ها به شدت به مواد اولیه و منابع انرژی بستگی دارد و همراه با نیازهای رو به رشد آب و انرژی، خطرات و تلفات نامتعادل و سنگینی را بر روی کره زمین وارد می‌کند.

برای مثال، تولید و استفاده از دستگاه‌های دیجیتال، مراکز داده و شبکه‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات حدود 6 تا 12 درصد از مصرف جهانی برق را تشکیل می‌دهند. تجارت و توسعه سازمان ملل متحد خواستار تنظیم و اجرای استراتژی‌های پایدار و عادلانه برای کاهش تأثیرات زیست محیطی رو به رشد اقتصاد دیجیتال است. کشورهای در حال توسعه تاثیرات زیست محیطی اقتصاد دیجیتال را به دوش می‌کشند، اما مزایای نسبتا کمی از دیجیتالی شدن مواد معدنی کلیدی دریافت می‌کنند. کشورهای در حال توسعه به‌طور نامتناسبی از تأثیر تغییرات آب و هوایی رنج می‌برند. با این حال، آن‌ها در بهره بردن از مزایای اقتصاد دیجیتال جهانی ناکام هستند و این نابرابری باید معکوس شود.

دیجیتالی شدن یک استقبال و یک محرک ضروری برای رشد اقتصاد جهانی است. با این حال، باید فراگیر و پایدار باشد، زیرا دیجیتالی شدن سریع نگرانی‌های زیست محیطی را تشدید می‌کند. ظهور فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی و استخراج ارزهای دیجیتال مصرف انرژی را به میزان قابل توجهی افزایش داده است. به‌عنوان مثال، مصرف انرژی استخراج بیت‌کوین بین سال‌های 2015 تا 20244، 34 برابر افزایش یافته است و به حدود 141 تراوات ساعت رسید.

امروزه کشورهای در حال توسعه، تولیدکنندگان کلیدی مواد معدنی و حیاتی ضروری برای اقتصاد دیجیتال هستند، آن‌ها کلید رشد اقتصاد دیجیتالی را که شاهد آن هستیم، در دست دارند. می‌توانیم دیدگاه مثبتی بر اساس فرصت‌ها داشته باشیم، زیرا به اقتصاد دیجیتال برای تسریع و رشد آتی نیاز داریم. افزایش 500 درصدی تقاضا برای مواد معدنی حیاتی برای دیجیتالی شدن تا سال 2050 پیش‌بینی می‌شود که ناشی از وسایل الکترونیکی مصرفی، باتری‌های خودروهای الکتریکی و ذخیره انرژی تجدیدپذیر است.

پریسا حاجی‌محمدی، دکتری کسب‌وکار حرفه‌ای DBA و مدیراجرایی شرکت توسعه بازرگانی بین‌المللی آرتین تجارت پایا

آسیانیوز