روزنامه آسیا_پروفسور سیدحسن امین
نوروز جشن بزرگ باشندگان فلات ایران و میان دورود در تمدن‌های کهن باستانی است که جنبه مذهبی نداشته و نامی از آن در اوستا کتاب مقدس زرتشتیان در میان نیست.
اعراب پس از حمله به ایران، نوروز را نشانه تعلق خاطر به دین زرتشتی دانستند و در نتیجه در طول تاریخ پس از اسلام، مخالفت‌های مختلفی از جهت اندیشگی و عقیدتی با نوروز شده است. مثلا امام محمد غزالی از منظر دینی نوروز را نماد کیش زرتشتی دانسته و نکوهش کرده است؛ یا حکیم ناصر خسرو با نگاهی فلسفی، گرامی‌داشت نوروز را زیر سؤال برده و گفته است:
شصت سال آمده نوروز مرا مهمان/ جز همین نیست اگر ششصد بار آید
اینجا ناصر خسرو می‌گوید که دلیل معقولی برای جشن سالانه نوروز نیست و این اعتدال ربیعی یک تکرار طبیعی در تغییر آب و هواست. پس مناسبتی برای جشن و سرور ندارد، بلکه جشن را باید به مناسبت موفقیت‌هایی گرفت که محصول تلاش و کوشش فردی یا جمعی باشد. این سخن، نادرست نیست، اما فواید فردی، جمعی و اجتماعی جشن‌های همگانی و ملی را که هم موجب ایجاد نشاط و شادی و هم اسباب حفظ و انسجام ارتباطات اجتماعی می‌شود، نادیده می‌گیرد. احمد شاملو شاعر نامدار معاصر هم نوروز را به‌طور جدی تخطئه کرده است، بلکه با کمال گستاخی شاهنامه فردوسی را هم که شناسنامه فرهنگی ماست، نکوهش کرده است.
بزرگش نخوانند اهل خرد/ که نام بزرگان به زشتی برد
عده‌ای دیگر، از دیرباز با نوعی استدلال شرعی با نوروز مخالفت کرده‌اند، از جمله همان‌طور که گفته شد، ابوحامد غزالی در کیمیای سعادت به صراحت نوروز را جشن زرتشتیان خوانده و نکوهش کرده است، یا در عصر ما طالبان در افغانستان تعطیلات نوروز را از تقویم افغانستان حذف کرده و آن را مشروع نمی‌دانند.
در عصر صفویان که هم مرزهای ایران را به محدوده عصر ساسانیان رساندند و هم در برابر ترکان عثمانی، بر هویت ایرانی تأکید داشتند. نوروز به عنوان روزی مقدس در آیین تشیع مقبولیت یافت. تا آن‌جا که مجلسی احادیثی در قداست نوروز نقل کرد و آن را روز آفرینش جهان، روز آغاز خلافت امام علی و حتی روز ظهور امام غایب شیعیان برشمرد.
با این همه پس از انقلاب اسلامی، بعضی از روحانیون دوباره حلیت جشن نوروز را زیر سئوال بردند. پاسخ ما به این مخالفت‌ها این است که گرفتن جشن نوروز درست مثل جشن تولد یا جشن ازدواج اگر مستحب و مستحسن نباشد، قطعا در شریعت امر حرام یا مکروهی هم نیست، یعنی نه تنها مباح است، بلکه از باب «تسامح در ادله سنن» جشن نوروز را باید با حسن نیت، در دایره انتخاب و اختیار اشخاص و خانواده‌ها و عموم مردم گذاشت.
اینک من به نوبت خودم به عنوان یک ایرانی مسلمان باز هم جشن بزرگ نوروز گرامی داشته و سال خوبی را برای هموطنان و بلکه نوع بشر آرزو می‌کنم. در خاتمه مطلبی را که آقای ناصرالدین قاضی‌زاده از مطبوعاتیان پیشکسوت در این زمینه نوشته‌اند، حسن ختام این مقاله قرار می‌دهم.
آقای قاضی‌زاده نوشته‌اند: جایگاه نوروز در اشعار استاد پروفسور سیدحسن امین، بسیار آشکار، پررنگ و هویداست. ایشان در «شاهنامه امین» که شامل هفت جلد و در حقیقت متمم و مکمل «شاهنامه فردوسی» است، به کرات و تعداد زیاد، به سنن و جشن‌های ایرانی و مذهبی به‌ویژه جشن نوروز به عنوان یکی از مواریث ناملموس ایران فرهنگی اشاره کرده است. این توجه و تعلق خاطر، نشانه عشق استاد امین به ایران و سنت‌های ایران فرهنگی است که با مهاجرت معکوس‌شان از انگلستان به ایران در زندگی شخصی ایشان هم بارز است./آسیا نیوز
دیدگاه خود را بنویسید