روزنامه آسیا-بسیاری از تحلیلگران تاریخ و سیاست به‌درستی بر این عقیده‌اند که با پایان جنگ سرد و فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جهانی که از ویرانه‌های جنگ جهانی دوم سربرآورد و بین دو ابرقدرت شرق و غرب تقسیم شد، پایان یافت. در واقع فروریختن دیوار برلین، پایان جهانی دوقطبی به‌شمار آمد و ایالات متحده برای دوره‌ای یکه‌تاز عرصه بین‌الملل شد. تجلی چنین جایگاهی را می‌توان در سیاست آمریکا و در سلسله‌رویدادهای دهه 90 میلادی و سال‌های نخست قرن بیست و یکم مشاهده کنیم. از مسئله یوگسلاوی و جنگ کویت گرفته تا اشغال عراق و افغانستان.
البته این دوران دیری نپایید و قدرت‌های نوظهور، توانستند به‌سرعت خلأ موجود را پر کنند. چین در گام نخست با رشدی شتابان در اقتصاد پیش آمد و در ادامه با رشد فناوری‌های علمی و توان نظامی خود، به‌تدریج به رقیبی انکارناپذیر برای آمریکا بدل شد. روسیه هم 20 سال پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی توانست قدرت خود را احیا کند. در حالی‌که در سال‌های ابتدایی دهه 90 حتی از پیوستن روسیه به ناتو سخن به میان می‌آمد، کار به جایی رسید که ناتو و پوتین در مسئله اوکراین روبه‌روی یکدیگر صف‌آرایی کردند. در کنار چین و روسیه، برخی قدرت‌ها نظیر هند و برزیل را هم نبایستی نادیده گرفت.
این تحلیل، رویکردی نیست که تنها از سوی صاحبنظران طرح شود، حتی سیاستمداران آمریکایی نیز، خود به این مسئله معترف هستند. در همین راستا، معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده عنوان کرده است که دوران تسلط بلامنازع ایالات متحده به پایان رسیده است. به نقل از تاس، جی دی ونس گفته است: «در پی جنگ سرد، آمریکا از تسلط تقریباً بلامنازع بر فضای عمومی، حریم هوایی، دریا، فضا و فضای مجازی برخوردار بود. اما دوران تسلط بلامنازع ایالات متحده به پایان رسیده است.»
ونس ادامه داده است: «امروزه، ما با تهدیدات جدی در چین، روسیه و سایر کشورهایی روبرو هستیم که مصمم هستند در هر حوزه‌ای ـ از طیف فرکانسی گرفته تا مدار پایین زمین، تا زنجیره‌های تأمین و حتی زیرساخت‌های ارتباطی ـ ما را شکست دهند. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، سیاست‌گذاران ما فرض کردند که برتری آمریکا در صحنه جهانی تضمین شده است. برای مدت کوتاهی، ما یک ابرقدرت بدون رقیب بودیم و همچنین باور نداشتیم که هیچ کشور خارجی بتواند برای رقابت با ایالات متحده آمریکا قیام کند.»/آسیانیوز
دیدگاه خود را بنویسید