امیر وکیلیان ـ در ایران قریب به دو سال است که بحث واردات خودرو خیلی داغ شده و مجلس هم برای آن مصوباتی درنظر گرفته است. به‌شکلی که در لایحه بودجه دو سال اخیر، دولت از محل واردات خودرو درآمدهای ویژه‌ای برای خود تخصیص داده است. اما مسئله مهم این است که در لایحه بودجه 1404، پیش‌بینی شده که با توجه به مصوبات مجلس، حدود 90 هزار خودرو به ارزش بیش از 2 میلیارد یورو وارد کشور شود. هرچند از نگاه کلان اقتصادی، واردات یک کالای مصرفی اهمیت چندانی ندارد، ولی سؤال اساسی این است که آیا این 2 میلیارد یورو صرفا برای رفاه حال مصرف‌کننده است؟ یا جایگزین پول نفتی است که قرار است از چین وارد شود؟

در راستای بررسی تحولات بازار واردات خودروهای خارجی در ایران، با حمیدرضا مخلص‌پور، کارشناس شناخته‌شده بازار خودرو گفت‌وگویی ترتیب دادیم که در ادامه از نظرتان می‌گذرد:

با توجه به این‌که تخصص اصلی شما، بازار خودروهای خارجی است و در این حوزه حراج‌های مختلفی برگزار می‌کنید، وضعیت امروز بازار را چگونه می‌بینید؟ و پیش‌بینی شما برای پایان سال 1404 با توجه به ریسک‌های فعلی چیست؟

در ابتدا عرض کنم که ما در شهرهای مختلف، حراج برگزار نمی‌کنیم، بلکه در تهران و در فضای «ایران‌مال» یک روز در هفته را به این بازار اختصاص داده‌ایم تا خریداران و فروشندگان در این یک روز، بتوانند روی این هدف متمرکز شوند. به همین دلیل، روز چهارشنبه را برای این برگزاری درنظر گرفتیم که اواخر هفته است و در این روز تردد زیادی در ایران‌مال وجود ندارد.

اما در خصوص سوال شما باید بگویم که جنس خرید در بازار خودروهای خارجی ایران به سمت اتوموبیل‌های سه میلیارد تومانی رفته است. بنابراین وقتی خریدار می‌خواهد بر مبنای بودجه سه میلیاردی خرید کند، تمرکزش به اتوموبیل‌های چینی صفر کیلومتر جلب می‌شود، مانند تیگو هشت پرومکس، اف ایکس، فیدلیتی، دیگنیتی، آریزو هشت و غیره. 

درواقع سقف خرید مردم سه میلیارد تومان شده است و عملا خودروهای بالای سه میلیارد، خریداری ندارد. گاهی بین قیمت سه و پنج میلیارد، خرید و فروش معدودی انجام می‌شود، اما بالای رقم پنج میلیارد اصلا خرید و فروش متوقف می‌شود. چون مردم هم متوجه هستند که قمیت خودرو در ایران حباب خیلی بزرگی دارد. مثلا یک خودرو از اینجا تا دبی، ده برابر تفاوت قیمت دارد.

البته ممکن است به دو دلیل باشد؛ یکی این‌که خودروهای با قیمت سه میلیارد به پایین، معاف از مالیات هستند و دیگر، بالا بودن هزینه‌های نگهداری از خودروهای لوکس.

بله، اما علاوه بر هزینه نگهداری خودروهای لوکس که واقعا وجود دارد و اصطلاحا هرکه بامش بیش، برفش بیشتر، درباره قسمت اول صحبت شما باید بگویم که همان خودروی سه میلیاردی معاف از مالیات هم حباب قیمت دارد و با دو برابر قیمت در ایران به فروش می‌رسد. مافیای خودرو در ایران بین دویست تا سیصد درصد از این راه سود می‌برد. مثلا خریدار به‌ناچار با سه میلیارد خودرو می‌خرد و دو میلیارد پول حباب آن را می‌پردازد. با این شرایط، اگر خودروی ده میلیاردی کارکرده بخرد، باید 9 میلیارد پول حباب بپردازد که این خودروی کارکرده فرضا در دبی، خواهان کمی دارد، ولی خودروی صفر کیلومتر سه میلیاردی در دبی با قیمت مشخص و عرضه در نمایندگی، خواهان خودش را دارد. در حالی که خودروهای کارکرده لوکس معمولا برای اوراق کردن یا واردات به برخی کشورها فرستاده می‌شوند. 

از این حیث می‌خواهم بگویم که خریداران خودرو هوشمند شده‌اند. چون دولت هم وعده وعیدهای متعدد و متناقضی می‌دهد. یک روز واردات خودروهای خارجی را آزاد اعلام می‌کند. یک روز تعرفه دویست درصدی با حجم موتور آزاد می‌بندد. روزی دیگر وعده می‌دهد که واردات خودروهای لوکس بدون سقف دلار آزاد است. باز در روز دیگر واردات خودروهای شش و هشت سیلندر را ممنوع می‌کند. مردم هم در این نوسان معلق مانده‌اند و همین باعث می‌شود خودروهای با قیمت بالا را خریداری نکنند تا شرایط ثبات پیدا کند و تعیین تکلیف شود. با خبردرمانی دنبال برطرف کردن مشکل خودرو در کشور نباشیم. باید به وعده‌ها عمل شود و واردات را آزاد کنند.

الان خریداران نمی‌دانند خودروی صفر چینی بخرند یا خودروی کارکرده بین سال‌های 2013 تا 2017؟ توصیه و پیشنهاد شما به خریداران مصرف‌کننده چیست؟

براساس تجربه شخصی عرض می‌کنم که ترجیح و انتخاب بنده، خودروی غیرچینی کم کارکرده است. علاوه بر کیفیت بهتر و تمام جوانب دیگر، این خودروها حس اصالت به مصرف‌کننده می‌دهند. یکی از نکات دیگر هم این است که مصرف‌کننده آن انتظار معمول و ساده‌ای که از یک خودرو دارد، از طریق خودروهای جدیدی که سرشار از آپشن‌های متعدد و دکمه‌ها و دستگاه‌های دیجیتال هستند، برطرف نمی‌شود. 

حتی اگر برندهای جدیدی مثل کورولا، لوین، کورولا کراس، اوتلندر، اسپورتیج، نیسان قشقایی را با خودروهای ساخت سال‌های 2017 و 2018 مثل سانتافه، سورنتنو، ایکس تریل، راوفور و.... مقایسه کنید، می‌بینید از لحاظ کیفیت، درجات پایین‌تری دارند، اما قیمت‌شان بالاتر است. ممکن است مثلا خریدار، خودرویی می‌خواهد که اصطلاحا برایش بدود و خدمات پس از فروش برایش مهمتر از مدل بالای خودرو است. یا اگر کسی خودروی هوندا سی آر- وی صفر کیلومتر که در بازار قیمتش حدود 8 تا 9 میلیارد تومان است، بخرد و مثلا یکی از چراغ‌هایش طی سانحه‌ای بشکند، قطعاتش نایاب است. ولی یک راوفور مدل 2017 که فرضا 150 هزار کیلومتر هم کار کرده باشد و حتی یک سال بعد نیاز به تعمیر موتور هم داشته باشد، قطعاتش وجود دارد. 

در نهایت، خرید خودرو بستگی به نیاز مصرف‌کننده دارد. به‌عنوان مثال، در تهران که به‌دلیل ترافیک سنگین، دسترسی سریع به خدمات و تعمیرگاه‌های اتوموبیل مشکل است، پیشنهاد ما به مصرف‌کننده تهرانی این است که خودروی چینی بخرد که عجالتا درگیر تعویض باتری و لنت و دینام و غیره نشود، ولی برای مصرف‌کنندگانی که نیازشان صرفا استفاده شهری از خودرو نیست، انتخاب جای تأمل بیشتری دارد./آسیانیوز