روزنامه آسیا- همایون فدایی ـ بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی چوب، مواد اولیه، ماشین‌آلات، یراق‌آلات، تجهیزات مبلمان و صنایع وابسته، فرصتی مغتنم برای معرفی فعالان این عرصه بود. در این رویداد، فرصتی دست داد تا با دکتر عبدعلی ناصری، استاد دانشگاه شهید چمران اهواز و مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، مصاحبه‌ای ترتیب دادیم که در ادامه از نظرتان می‌گذرد:
* شرکت شما در حال حاضر چه فعالیتی انجام می‌دهد؟
شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، بر اساس قانون مجلس شورای اسلامی در سال 69 به ثبت رسید. در سال 72 عملیات اجرایی آن آغاز شد و اولین واحد ما یعنی واحد کشت و صنعت امام خمینی (ره) در سال 78 در شعبه شوشتر به بهره‌برداری رسید. بعد از آن 6 واحد دیگر نیز به بهره‌برداری رسیدند. یکی از صنایعی که ما در واحد کشت و صنعت امام خمینی (ره) احداث کردیم، علاوه بر خوراک دام، شرکت کارخانه ام‌دی‌اف «لوح سبز» است که در واقع از پسماند و ضایعات تولید شکر، چوب تولید می‌کند و در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌دهد. یعنی وظیفه شرکت ما در درجه اول، تولید 700 هزار تن شکر است و بعد از آن محصولاتی مانند الکل، خمیرمایه، خوراک دام و ام.دی.اف تولید می‌کنیم که سال گذشته توانستیم با برند «سبز چوب» محصول جدیدی به بازار معرفی کنیم.
البته «سبز چوب» زائیده تغییرات اساسی است که در این شرکت از نظر کیفی و کمی ایجاد شد و خوشبختانه یک سال از عمر این برند گذشته و انبارهای شرکت لوح سبز از این محصول خالی است و تولید به‌صورت 24 ساعته در حال انجام است. این نمایشگاه در سال گذشته برای ما خیر و برکت آورد و دلیل خالی بودن انبارهای ما درواقع نمایشگاه سال قبل است که در آن، مشتریان خوب و باکیفیتی با محصولات ما آشنا شدند.
* پس صفر تا صد محصولات در شرکت خودتان تولید می‌شود؟
بله. همانطور که عرض کردم ما تفاله نیشکر را که به آن باگاس می‌گوییم، تبدیل به ام.دی.اف می‌کنیم، بنابراین همیشه تولید نیشکر داریم و از تولید نیشکر، شکر تولید می‌شود و پسماند تفاله یا باگاسی که تولید می‌شود به کارخانه ام‌دی‌اف می‌رود. بنابراین همیشه حتی زمانی که شکر هم تولید نمی‌شود، در انبارها باگاس ذخیره می‌شود برای زمانی که کارخانه فعال نیست. بنابراین ماده اولیه این محصول باگاس است. ماده اولیه دیگر، چسب است که در کارخانه خودمان تولید می‌شود و از این نظر خودکفا هستیم. بعد از آن، محصول، سمباده، بسته‌بندی و روکش‌دار می‌شود. بنابراین تمام محصولات از صفر تا صد در کارخانه خودمان تولید می‌شود.
* شرکت شما از چه سالی آغاز به‌کار کرد و چه سابقه‌ای دارد؟
شرکت ما از سال 72 احداث شد و الان 31 سال است که به فعالیت مشغولیم. البته من از سال 77 همزمان با فعالیت دانشگاهی، به‌عنوان محقق و مشاور با شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی همکاری می‌کردم. از سال 98 که شرکت ورشکسته شد و اراضی 41 هزار هکتاری آن از سیلاب آسیب جدی دید، ما را انتخاب کردند که این شرکت ورشکسته را به جایی برسانیم. زمانی که شرکت را تحویل گرفتم حدود 660 میلیارد تومان در سال 98 زیان داشت و 40 هزار هکتار از اراضی آن هم از بین رفته بود.
ما برنامه‌ریزی کردیم و با تلفیق تجارت و تولید در شرکت بازرگانی، زحمات زیادی کشیدیم. سال 99 ما به سود 600 میلیاردی رسیدیم، یعنی سود کل ما بالای 1000 میلیارد شد که آن 400 میلیارد زیان را پوشش داد و 600 میلیارد هم سود داشتیم. سال 1400، 3900 میلیارد (بدون خرده) سود برداشت کردیم و سال 1401 هم حدود 3600 میلیارد سود داشتیم، ولی خشکسالی اتفاق افتاد و منابع آب ما دچار ناترازی شد، در نتیجه محصول ما کمی آسیب دید ولی زیانی به شرکت وارد نشد. البته در این سال، برق را هم وارد مدار کردیم و امروز نزدیک به 100 مگاوات برق تولید می‌کنیم. چون اراضی ما خیلی گسترده و نزدیک به 100 هزار هکتار است. از طرفی، شمال تا جنوب خوزستان را این اراضی فراگرفته، بنابراین ما مجبور شدیم ناترازی برق را خودمان تنظیم کنیم و الان هم اگر سیستم برق شرکت ما را از کل ایران منفک کنند، بی‌برقی نخواهیم داشت. در سال 1401 ما باز هم شدیدترین خشکسالی تاریخ توسعه نیشکر را داشتیم ولی صد در صد کشت را حفظ کردیم و اراضی ما دچار مشکل نشد و 3300 میلیارد هم سود داشتیم.
سال 1403 ما سال خوبی را گذراندیم با 8400 میلیارد سود و انشاءالله برای سال 1404 حول و حوش 11000 میلیارد سود پیش‌بینی می‌کنیم. با توجه به تولید 500 هزار تن شکری که از هفتاد درصد اراضی تا به امروز داشتیم، شرکت ما یکی از شرکت‌های سودده بوده که در این فاصله، هم به خود شرکت و هم به جامعه مصرف‌کننده محصولات خوب و قابل رقابت ارائه کرده است. با توجه به شرایط ارزی که الان هم پیش آمده، احتمال می‌دهیم که آینده روشن و خوبی برای این کارخانه وجود خواهد داشت، چون تمام مواد اولیه در داخل شرکت و در داخل کشور تولید می‌شود و نیازی به تأمین ارز نداریم، بلکه حتی از خروج ارز هم جلوگیری می‌کنیم.
* آیا تصمیم ندارید که از انرژی‌های تجدیدپذیر و سولار استفاده کنید؟
سال 98 که به فکر تولید برق بودیم، مشاوری گرفتیم که بتواند برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر به ما یاری برساند، اما متأسفانه به درب بسته خوردیم. به این دلیل که این سلول‌ها در زمانی که دمای هوا از 35، 36 درجه بالاتر می‌رود، دچار افت انرژی می‌شود و ما در پیک مصرف نیاز به برق داریم، نه زمانی که دما زیر 35، 56 درجه باشد. در گرمای بالای 40 درجه، دستگاهی در مزرعه‌ای نزدیک به یکی از واحدهایمان نصب شده بود که نشان می‌داد از ساعت 11 تا 5، 6 بعدازظهر، اصلاً برقی نمی‌تواند تولید کند. در نتیجه از این قضیه منصرف شدیم، ولی الان بحث هافسل در دنیا مطرح شده که در واقع این عارضه‌ها را کمتر دارد. تلاش می‌کنیم با گروهی در این زمینه کار کنیم، اما تا از تولید برق موردنیازمان با این روش مطمئن نشویم، روی آن سرمایه‌‌گذاری نخواهیم کرد. ولی به‌عنوان آزمایش، می‌توانیم روی کانال‌ها این سلول‌های خورشیدی یا هافسل را تست کنیم و اگر جوابگو بود، آن را توسعه بدهیم.
* در حال حاضر، چه تعداد پرسنل دارید؟
پرسنل اداری که خیلی ناچیز است و در تهران حدود 30 نفر و در اهواز حدود 100 نفر نیرو داریم، ولی آمار نیروهای شاغل در کشاورزی و صنعت به‌شکل عام رقم 26000 شغل مستقیم است. این 26000 نفر حقوق‌بگیر ما هستند، ولی پیمانکاران فردی زیادی هم داریم. در شغل‌های غیرمستقیمی که از شرکت ما نان می‌خورند، بالای 100 هزار نفر در مشاغلی مانند راننده، فروشنده و تکنسین کار می‌کنند و خوشبختانه همگی این عزیزان از ما راضی هستند.
* از خاطرات تلخ و شیرین دوران مدیریت بفرمایید؟
سال 98 که بنده مدیرعامل شدم، قول‌های همکاری و حمایتی زیادی به ما داده شد. چون این شرکت خصولتی است، یعنی هم بانک‌ها و هم دولت سهامدار ما هستند، بنابراین از دولت شروع کردیم. همه گفتند کمک می‌کنیم، من هم گفتم ما چیزی نمی‌خواهیم، فقط همین خساراتی که این شرکت به‌خاطر سیل و خشکسالی دیده را جبران کنید. آموختیم که باید روی پای خودمان بایستیم.
شیرین‌ترین خاطره ما زمانی بود که شرکت وارد بورس شد و در 24 دی 1403 سهام ما در ظرف چند ساعت به فروش رفت و این بهترین خاطره ماست که استقبال مردم از سهام شرکت ما خیلی خوب پیش رفت و الان سهامدار خصوصی هم داریم و از آن حصار خصولتی هم به‌درآمدیم.
* الان استخدام هم دارید؟
بله. در این مدت بیش از 6 هزار نفر را با امضای خودم استخدام کردم، یعنی موقعی که آزمون و مصاحبه برگزار می‌کنم، تمام افراد را تک‌به‌تک کنترل می‌کنم تا افرادی که واقعا استحقاق این شغل را دارند و ساکن خوزستان هستند، برای کار بیایند. هر سال ما 1000 تا 1200 نفر بازنشسته داریم که به‌جای آن‌ها نیروهای جدید استخدام می‌کنیم و الان هم در اسفندماه آزمونی برای استخدام برگزار خواهیم کرد و اصل شرط استخدامی ما بومی بودن است. هرجا که سفره‌ای باز شود، اولویت با ساکنان بومی آن منطقه است.
* با مشکلات کمبود آب چه می‌کنید؟
تمرینات زیادی در رابطه با مدیریت آب داشتیم، چون رشته تحصیلی من در زمینه آب است. ما سناریوهای مختلفی را پیش‌بینی کردیم و در سال 1402 همه را آزمایش کردیم؛ از مدیریت مزرعه با کم‌آبیاری تا استفاده از آبیاری قطره‌ای و آبیاری یک‌جوش. در سال 1402 که خشک‌ترین سال ما بود، این آزمایش‌ها را انجام دادیم و خوشبختانه موفق شدیم.
البته چون منبع تأمین آب واحدهای ما رودخانه است و زنجیره سدهای کارون تأمین‌کننده اصلی آب ما هستند، ما همیشه در تابستان آب داریم، ولی برای تولید برق مجبور بودند این آب را رهاسازی کنند که سال‌های گذشته از این مسأله آسیب دیدیم. از ساعت 11 تا 7 بعداز ظهر برق را قطع می‌کردند، در نتیجه آب از مقابل ما رد می‌شد و ما نمی‌توانستیم آن را برداشت کنیم، چون برق نداشتیم. به هرحال در خصوص کمبود آب، ما روش‌های مدیریتی مزرعه را داریم که می‌توانیم با این کمبودها مقابله کنیم و مانند سال‌های گذشته دچار زیان نشویم.
* چه برنامه‌ای برای آینده و تحقیقات و توسعه شرکت دارید؟
ما همه گزینه‌ها را روی میز داریم. یعنی در بحث توسعه، یک طرح 25 هزار هکتاری را در دست مطالعه داریم که می‌تواند 6 هزار فرصت شغلی جدید ایجاد کند. طرح پالایشگاه خرمای کشاورزی و بسته‌بندی و عرضه این محصول را داریم. همچنین ورود و تولید کاغذ و ساخت کارخانه قند از چغندر را در حال احداث داریم که اینها از جمله برنامه‌های توسعه ما در آینده هستند.
* چه سخنی با مدیران دارید؟
صحبتم با مدیران این است که به امید بودجه و تأمین اعتبار از جاهای دیگر نباشند و خودشان خلق ثروت کنند و توسعه را از قبال این خلق ثروت انجام دهند. همه این طرح‌های توسعه که من خدمتتان عرض کردم، از منابع داخلی تأمین خواهد شد. ما نه دنبال تسهیلات بانکی هستیم و نه اعتباری از دولت داریم. بلکه از طریق همین تولید باید توسعه را انجام بدهیم. مدیران به‌رغم مشکلات، باید خلق ثروت کنند و با توجه به وظیفه‌ای که دارند، نقاط ضعف‌ها را تبدیل به نقاط قوت و ثروت کنند. نه این‌که بگویند اعتبار نیست و دست روی دست بگذارند و کاری نکنند.
* اگر مایلید از شخص یا ارگانی تشکر و قدردانی داشته باشید، بفرمایید؟
ما قدردان همه هستیم و همزمان به همه خدمات می‌دهیم. به دولت، به محیط پیرامون، به روستا‌ها، به کسانی که این اراضی را به ما دادند. در واقع از تمام صنعتگرانی که با ما کار می‌کنند، قدردانی می‌کنیم. دولت هم جز این‌که تسهیل‌گر باشد، هیچ کاری برایمان نمی‌کند. البته کار دولت هم همین است، باید تسهیل‌گر فعالیت بخش‌های تولیدی باشد که تولیدکنندگان بتوانند کارشان را انجام بدهند. /آسیانیوز
عکس: خدیجه جعفری
دیدگاه خود را بنویسید