مریم روشن‌بین: عضو تیم علمی موسسه آتوسا


روزنامه آسیا_نمایش موسیقایی جدید علی قمصری در تالار وحدت، با کارگردانی گلاب آدینه، نمونه‌ای برجسته از تجربه‌ای نو در موسیقی ایرانی است که به‌طرز ماهرانه‌ای بین فرم‌های سنتی و ترکیبات نو حرکت می‌کند. نقطه قوت این اثر، علاوه بر نوآوری در فرم و ملودی، بهره‌گیری خلاقانه از صدای کودکان است که نقش مهمی در روایت و تجربه شنیداری اثر دارد. این رویکرد نه تنها تجربه‌ای تازه و تأثیرگذار خلق می‌کند، بلکه اهمیت تربیت نسل آینده موسیقی ایرانی را نیز نشان می‌دهد.
حضور کودکان در چنین اجراهایی فراتر از اجرایی موسیقایی است؛ این چشم‌اندازی آموزشی است. آموزش موسیقی از سنین پایین، به ویژه موسیقی سنتی ایرانی، می‌تواند شنوندگان آگاه و هنرمندان آینده را پرورش دهد و سلیقه موسیقایی جامعه را از همان ابتدا شکل دهد. این امر در ایران امروز اهمیت مضاعفی دارد، چرا که نظام آموزش رسمی و بسیاری از مدارس مستقل، به جای تقویت هویت موسیقایی و فرهنگی ایرانی، رویکردهایی غیر ایرانی یا سطحی را ترویج می‌کنند که نه تنها سلیقه شنیداری کودکان و نوجوانان را شکل نمی‌دهد، بلکه در بسیاری موارد به تخریب آن کمک می‌کند.
اثر علی قمصری، با تمرکز بر آموزش و مشارکت کودکان، پاسخی است به این خلأ فرهنگی. چنین پروژه‌هایی می‌توانند سطح سلیقه موسیقایی جامعه و درک هنری نسل آینده ایران را ارتقا دهند، هویت ایرانی را بازشناسی کنند و مخاطبی آشنا با زیبایی‌ها و ظرایف موسیقی سنتی پرورش دهند. حضور این رویکردها در عرصه موسیقی زنده، آموزش کودکان و تولید آثار ساختارشکنانه بر پایه موسیقی دستگاهی، آینده‌ای روشن برای موسیقی ایرانی فراهم خواهد آورد.
این اثر همچنین پاسخی روشن به آن دسته از علاقه‌مندان و هنرمندانی است که صرفاً بر چارچوب خشک موسیقی دستگاهی پافشاری می‌کنند و نیز به آن گروه که بدون شناخت کافی، ساختارشکنی می‌کنند. در یکی از گفتگوهای کودکان با استاد شهریار (علی قمصری) به نکته‌ای اشاره شد: «می‌توان به مرزها تاخت و فراتر رفت.» پاسخ استاد، دقیق و خردمندانه بود: «بله، ولی بشرط آنکه مرزها را خوب بشناسید.» این جمله، پیام روشن اثر بود که به هر دو گروه یادآوری می‌کند نوآوری و ساختارشکنی ارزشمند است اما زمانی که بر پایه شناخت و تسلط عمیق بر سنت‌ها و قواعد شکل گیرد.
این اصل نه تنها در آموزش موسیقی، بلکه در تمام حوزه‌هایی که هویت ایرانی را می‌سازند، صادق است: تاریخ، ادبیات، پوشش، هنرهای سنتی و به‌ویژه زبان فارسی که یار همیشگی موسیقی ایرانی است. شناخت درست این حوزه‌ها و انتقال آن به کودکان، همراه با احترام به آن‌ها، پیش‌شرطی اساسی برای هرگونه نوآوری و ساختارشکنی در هنر و فرهنگ ایران مدرن است./آسیانیوز