روزنامه آسیا-ناگفته پیداست که داشتن آمار دقیق از جمعیت و از آن مهمتر ایجاد پایگاه دادهای برای تجمیع و تدقیق آن، تصویری واقعی و عینی بهدست میدهد که میتواند مبنای درستی برای طرحها و برنامههای نهادهای مسئول باشد.
هرچند سرشماری نفوس و مسکن در ایران سابقهای بسیار طولانی دارد و بنا بر اسناد تاریخی، در دوره هخامنشیان، برای تعیین مالیات و سازماندهی نظامی، ثبت جمعیت انجام میشد، اما سرشماری به شکل مدرن آن، از دوران قاجار آغاز شده است. اولین سرشماری رسمی در سال ۱۲۴۶ هجری شمسی (۱۸۶۷ میلادی) در تهران انجام شد و در دوره رضاشاه (۱۳۱۸)، اولین سرشماری سراسری با کمک متخصصان خارجی انجام گرفت.
پس از انقلاب، مرکز آمار ایران مسئول اجرای سرشماریهای منظم شد و از ۱۳۶۵ تاکنون، هر ۱۰ سال یکبار سرشماری عمومی نفوس و مسکن انجام میشود و آخرین سرشماری در سال ۱۴۰۰ صورت گرفته و دادههای آن برای برنامهریزیهای کلان کشور استفاده میشود.
بر اساس آخرین یافتهها و بر اساس تصمیم مراجع علمی و آماری قرار است، سرشماری سال 1405 با رویکرد ثبتی مبنا انجام شود. سرشماری ثبتی مبنا نوعی سرشماری است که در آن اطلاعات مربوط به واحدهای آماری (افراد یا واحدهای مسکونی) به جای مراجعه حضوری و انجام عملیات میدانی، بر اساس ثبتهای آماری حاصل میشود. گفتنی است تاکنون تمام سرشماریها با شیوه سنتی انجام میشد که با عملیاتی بسیار پیچیده و هزینهبر یعنی مراجعه حضوری و تکمیل اطلاعات پرسشنامه بر اساس اظهار پاسخگو توأم بوده است.
در همین راستا، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور گفت: «سرشماری عمومی نفوس و مسکن با رویکرد ثبتی مبنا با هزینه کمتر و دقت بیشتر است، اما اجرای آن همکاری همه دستگاههای اجرایی را میطلبد و حاصل این کار جمعی، آمار دقیق و بهموقع خواهد بود.»
به گزارش آسیا، حمید پورمحمدی در نشست تخصصی سرشماری عمومی نفوس و مسکن ثبتی مبنا که با حضور نمایندگان دستگاههای اجرایی برگزار شد، با اشاره به این نکته که سرشماری عمومی نفوس و مسکن، منافع ملی را به حداکثر میرساند، گفت: «از منافع حاصل ازسرشماری، همه کشور سهم میبرند و هر چه آمار و اطلاعات شفافتر باشد، همه مراکز علمی و برنامهریزی بیشتر از آن بهرهمند میشوند و چنانچه آمارها دقیق نباشد، همه کشور ضرر خواهند کرد، چرا که جمعآوری آمار دقیق، چشم همه را نسبت به واقعیت بیناتر و آینده را قابل پیشبینی ترخواهد کرد.»
پورمحمدی افزود: «سرشماری فراتر از وظیفه سازمانی و یک امر ملی و برخواسته از وجدان جمعی است که باید به بهترین وجه انجام شود و در واقع یک خدمت ملی و اشتیاق به خدمت به کل کشور است و سازمان برنامه و بودجه کشور نیز از همه ظرفیتهای خود در جهت اجرای بهینه این سرشماری استفاده خواهد کرد.»
وی ضمن اشاره به این که سرشماریهای عمومی نفوس و مسکن که در دورههای قبل به شیوه سنتی اجرا میشد و به طور طبیعی همراه با اندکی خطا بود، گفت: «سرشماری عمومی نفوس و مسکن، با رویکرد ثبتی مبنا با هزینه کمتر و دقت بیشتر است اما اجرای آن همکاری همه دستگاههای اجرایی را میطلبد و حاصل این کار جمعی، آمار دقیق و بهموقع خواهد بود. این کار عظیم ملی، به وجدان کار کارشناسی نیاز دارد تا آیندگان براساس این آمار تصمیمگیری کنند.»
وی در بخش پایانی سخنانش تأکید کرد: «با توجه به این که این دادهها در پهنه جغرافیایی شکل می گیرند، لذا همکاری تمامی استانها برای اجرای این سرشماری ضروری است.»/آسیانیوز
دیدگاه خود را بنویسید