روزنامه آسیا-اقلیم خشک ایران، خشکسالی‌‌های متوالی را در سال‌های اخیر تجربه کرده است و افت متوسط بارش‌ها در کنار کمبود منابع آب زیرزمینی، بی‌تردید یکی از مهم‌ترین چالش‌های اقتصادی کشور است. در این زمینه برخی روش‌های علمی و فناورانه نظیر بارورسازی ابرها، می‌تواند در کنار دیگر راه‌ها و رهکارها مورد توجه قرار گیرد. موضوعی که علاوه بر به‌کارگیری جدیدترین فناوری‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری نیز هست.
شاید کمتر کسی از این واقعیت باخبر باشد که ایران بیش از نیم‌قرن است که در زمینه بارورسازی ابرها به آزمون و تجربه پرداخته است. نخستین تلاش‌ها به سال ۱۳۴۶ بازمی‌گردد؛ زمانی که دولت وقت با همکاری کارشناسان آمریکایی کوشید با تزریق مواد شیمیایی، بارش‌ها را افزایش دهد، اما این طرح به نتیجه ملموسی نرسید. یک سال بعد، با تصویب ماده ۱۹ قانون آب و نحوه ملی‌شدن آن، وزارت آب و برق مکلف شد برای تأمین منابع آبی کشور از راه‌های مختلف از جمله بارورسازی ابرها بهره بگیرد.
به نقل از فرارو، بر همین اساس، در فاصله سال‌های ۱۳۵۳ تا ۱۳۵۷، همکاری با یک شرکت کانادایی شکل گرفت و برای نخستین‌بار از هواپیماهای مجهز و ترکیب یدید نقره برای بارورسازی ابرهای منطقه سد کرج و جاجرود استفاده شد. اما این تجربه‌ها نیز عمر چندانی نداشت. پس از انقلاب، بارورسازی ابرها بیشتر به‌صورت محدود و زمینی دنبال شد؛ به‌ویژه در ارتفاعات شیرکوه یزد که به دلیل شرایط اقلیمی خاص، برای اجرای این عملیات مناسب تشخیص داده شده بود. نقطه عطف در این روند سال ۱۳۷۵ بود، زمانی که «مرکز ملی بارورسازی ابرها» تأسیس و یک سال بعد فعالیت رسمی خود را آغاز کرد. حال با بحرانی شدن وضعیت بارندگی‌ها بار دیگر این رویکرد مورد توجه قرار گرفته است.
به گزارش آسیا و به نقل از دفتر ریاست، بازرسی و امور بین‌الملل سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی، به منظور بررسی مسائل و مشکلات عملیاتی و بودجه‌ای اجرای تعدیل وضع هوای کشور و افزایش بارش، جلسه‌ای با حضور توسلی رئیس و جمعی از مدیران سازمان برگزار شد. در ابتدای جلسه، مهدی جوادیان‌زاده رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی نسبت به ارائه گزارش روند شکل‌گیری و اجرای عملیات باروری ابرها در ایران پرداخت.
وی اظهار داشت: «بر اساس بیانیه سازمان جهانی هواشناسی در سال ۲۰۱۰ میلادی، انجام پروژه‌های بهبود وضع هوا باید به عنوان بخشی از یک استراتژی یکپارچه مدیریت منابع آب لحاظ شود. اقتصادی‌ترین روش استحصال آب در ایران افزایش بارش از طریق باروری ابر است، با ملاحظه این نکته که وجود اطلاعات قابل‌اعتماد درباره اجرای بهینه و مؤثر عملیات باروری ابرها بسیار ضروری است؛ لذا در غیاب چنین اطلاعاتی، کارایی عملیات کاهش و بازده سرمایه‌گذاری‌های مالی نیز نامشخص خواهد بود.»
وی خاطرنشان کرد: «با فراهم آوردن امکانات و تجهیزات مورد نیاز برای اجرای دقیق عملیات، تأمین ناوگان عملیاتی برای تحت پوشش قرار دادن کل کشور و تمام سامانه‌های عملیاتی، تأمین نیروی انسانی مورد نیاز برای اجرای منظم عملیات و استمرار در اجرای عملیات بارورسازی ابرها امکان ارتقاء بهره‌وری فناوری باروری ابرها و افزایش بارش در کشور وجود دارد.»
رئیس سازمان توسعه و بهره‌برداری فناوری‌های نوین آب‌های جوی، مأموریت‌های سازمان را مدیریت و بهره‌برداری بهینه از منابع آب جوی با فناوری‌های نوین، توسعه و به‌کارگیری تجهیزات و سامانه‌های زمینی، هوایی و فضایی، تدوین برنامه‌های کلان، میان‌مدت و کوتاه‌مدت و استانداردهای فنی، مقابله با مداخلات جوی مخرب داخلی و خارجی، ایجاد بستر تعامل بین‌المللی برای تبادل دانش و فناوری و همکاری با شرکت‌های دانش‌بنیان، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی داخلی و خارجی دانست و آمادگی سازمان را جهت همکاریهای مشترک اعلام کرد.
وی در پایان به بیان نیازمندی‌های سازمان به منظور اثرگذاری و افزایش بارش در کشور پرداخت و اظهار داشت: «در بخش تجهیزات و ابزارهای مورد نیاز باروری ابرها دچار مشکل و نیازمند به تأمین منابع مالی مورد نیاز هستیم که با تعریف راهکار اخذ عوارض از مصرف‌کنندگان آب و آلایندگان هوا قابل تأمین است.»
در ادامه این نشست، توسلی نماینده مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون اقتصادی اظهار داشت: «ضمن تحلیل اطلاعات، دستاوردها، بررسی مطالعات بین‌المللی مرتبط و خروجی‌های عملیات تعدیل وضع هوای کشور در اقناع‌سازی مسئولان و متولیان سیاست‌گذاری مورد استفاده قرار گیرد.» وی پیشنهاداتی درخصوص جذب منابع مالی ارائه داد و گفت: «می‌توان از پتانسیل‌های موجود کشور و صندوق‌های مالی از قبیل صندوق حمایت از صنایع پیشرفته و صندوق توسعه ملی به منظور اجرای پروژه‌های باروری ابرها استفاده کرد.»/آسیانیوز
دیدگاه خود را بنویسید