دکتر مهدی کریمی تفرشی

روزنامه آسیا-بر اساس آخرین گزارش‌های رسمی و اظهارات مسئولان اتاق مشترک بازرگانی ایران و عراق، قیمت کالاهای ایرانی به‌طور متوسط حدود 17 درصد گران‌تر از محصولات مشابه چینی یا ترکیه‌ای در بازار عراق عرضه می‌شوند. با این حال، نکته مهم این است که با وجود این اختلاف قیمت، جریان تجارت میان دو کشور همچنان قوی و پابرجاست. ریشه اصلی افزایش قیمت تمام‌شده کالای ایرانی برای واردکننده عراقی، نه لزوما در هزینه‌های تولید در ایران، بلکه در نظام بانکی و ارزی عراق نهفته است.

به دلیل تحریم‌ها، بانک‌های عراقی قادر به تأمین ارز رسمی (دلار با نرخ رسمی دولتی) مورد نیاز برای واردات کالاهای ایرانی نیستند. در نتیجه، تجار و واردکنندگان عراقی مجبورند برای خرید کالاهای ایرانی، ارز مورد نیاز خود را از بازار آزاد عراق تهیه کنند. علی‌رغم چالش قیمت، روابط تجاری دو کشور به دلایل زیر همچنان اهمیت حیاتی خود را حفظ کرده است. حجم صادرات غیرنفتی ایران به عراق همچنان قابل توجه است و عراق دومین یا سومین مقصد بزرگ صادراتی ایران محسوب می‌شود .یک دلیل اینست که امکان حمل و نقل زمینی سریع‌تر و با هزینه‌های لجستیکی کمتری نسبت به رقبای دورتر (مانند چین) فراهم است. این مزیت برای کالاهای فاسدشدنی و پروژه‌های ساختمانی بسیار حائز اهمیت است.

به‌طور کلی گرانی 17 درصدی کالای ایرانی در عراق عمدتا یک معضل مالی و ارزی ناشی از ساختار بانکی عراق است، اما عواملی مانند نزدیکی و کیفیت محصولات باعث شده که تجارت با این کشور همچنان یک رابطه استراتژیک برای اقتصاد ایران باقی بماند.

دکتر مهدی کریمی تفرشی، پژوهشگر دیپلماسی اقتصادی

آسیانیوز