روزنامه آسیا- همایون فدایی ـ شانزدهمین نمایشگاه طلا و جواهر، نقره، ساعت، سنگ‌های قیمتی و صنایع وابسته از 15 تا 19 بهمن 1403 در مرکز دائمی نمایشگاه‌ها و رویدادهای بین‌المللی ایران مال برگزار شد و حضور بیش از 150 شرکت، نشان از حضور چشمگیر فعالان این عرصه در این رویداد داشت. در چهارمین روز نمایشگاه با فرید امیرغیاثوند، مدیرعامل شرکت «زربد» مصاحبه‌ای انجام داده‌ایم که در ادامه از نظرتان می‌گذرد:

* نمایشگاه امسال را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ نقاط قوت و ضعفش را مختصر بیان کنید؟

نمایشگاه امسال به‌نظرم نسبت به سال گذشته تخصصی‌تر بود. در سال گذشته عده‌ای از مراجعین برای بار اول و درواقع برای سرگرمی می‌آمدند، ولی امسال بیشتر طلافروشان و صنف طلا حضور داشتند.

* شرکت شما در حال حاضر چه فعالیتی انجام می‌دهد؟

شرکت «زربد» یکی از شرکت‌های زیرمجموعه هلدینگ «توسن» است که این هلدینگ در زمینه نرم‌افزارها و سخت‌افزارهای بانکداری، سیستم‌های مبتنی بر هوش تجاری و نظام‌های پرداخت و شرکت‌های مرتبط با این موضوع یا شرکت‌های هوشمند مبتنی بر تکنولوژی فعالیت می‌کند. حدود 40 شرکت در این هلدینگ فعال هستند. مأموریت اصلی شرکت «زربد» ایجاد نظام بانکداری طلا است که بر پایه بلاک‌چین پیش می‌رود. قدم اول برای فعالیت ما این بود که بتوانیم طلا را به شکل قابل اطمینانی به بازار عرضه کنیم که مردم بتوانند از اصالت و عیار و وزن آن مطمئن باشند. 

در ادامه باید این قابلیت وجود داشته باشد که این قطعات طلا در دنیای IOT قابل شناسایی و رهگیری و ثبت شدن باشد. همچنین می‌توان به امکان سپرده گذاری طلا، توثیق، انتقال مالکیت، برداشت یا حواله طلایی به عنوان دیگر کارکردهای مورد انتظار در نظام بانکی طلا اشاره نمود.

 مهمترین چالش بانکداری طلا، پیشگیری از خالی‌فروشی یا Double Spending است. سکه ثامن و کوروش کمپانی نمونه‌هایی از خالی‌فروشی هستند که در چنین شرایطی جمع اوراق بدهی صادرشده از سوی بانک یا امانت‌گیرنده دارایی‌ها، از موجودی صندوق وی بیشتر است. پول‌های ملی به دلیل ناتوانی بانک‌های مرکزی از حفظ برابری همین دو پارامتر دچار تورم می‌شوند و باعث ایجادFiat Money  یا همان پول بدون پشتوانه می‌شود.

وقتی شما در یک نظام مالی واقعاً طلا را به گردش در بیاورید، دیگر آنجا دارایی مردم دچار تورم نمی‌شود. مشکلی که در گذشته وجود داشته، این بود که طلا توسط مردم عادی قابل شناسایی و قابل احراز و اصالت‌سنجی نبود، ولی شرکت زربد، طلا را به‌شکلی ارائه می‌دهد که توسط مؤلفه‌های بصری و اپلیکیشن موبایل قابل اصالت‌سنجی باشد. 

مؤلفه‌های بصری کارت‌های هوشمند حاوی شمش‌های طلای زربد قابل‌مقایسه با مؤلفه‌های کارت ملی است و قابلیت اصالت‌سنجی نرم‌افزاری از طریق اپلیکیشن موبایل و دستگاه پوز و دستگاه ATM را دارد که این ویژگی‌های منحصربه‌فرد، قابلیت اتکا و امنیتی حتی بیشتر از پول و پاسپورت به این کارت‌های طلا می‌دهد. 

* از کنترل نظارتی و کیفیت ایمنی در این کسب‌وکار بفرمایید؟

کارهای ما مبتنی بر بلاک‌چین است یعنی داده‌هایی که در سیستم ثبت می‌شود، در طول زمان قابل تغییر نیستند. در بلاک‌چین تاریخچه اطلاعات حفظ می‌شود و افراد و نهادهای مختلفی آن را نگهداری می‌کنند و در بررسی و تائید اطلاعات جدید مشارکت دارند. هر کارتی که تولید می‌کنیم، دارای شناسنامه‌ است که مشخصات آن تکه طلا اعم از وزن و عیار و عرضه‌کننده و تولیدکننده و غیره، در آن درج شده است. این شناسنامه توسط زربد و نمایندگی عرضه‌کننده طلا و خود کارت طلا امضاء می‌شود. این کارت‌های طلا که سخت افزار فوق امنیتی یا HSM هستند، قابلیت امضای دیجیتال امن مبتنی بر استاندارد فدرال آمریکا (FIPS) را دارند.

از نظر ظاهری، این کارت‌ها مشخصاتی دارند که ما می‌توانیم مشابه این مشخصات را در پاسپورت، کارت ملی، گواهینامه و کارت ماشین جستجو کنیم. این‌ها اسناد امنیتی محسوب می‌شوند و قابلیت‌هایی مثل مرکب OVI (Optical Variable Inc) که با تغییر زاویه نور رنگش عوض می‌شود، چاپ برجسته، برجستگی اطلاعات روی کارت، هولوگرامی که سه طرح مختلف دارد و با مشارکت پلیس ساخته می‌شود، از این جمله است. همچنین مرکب‌های به‌کاربرده شده مرکب‌های امنیتی است که مخصوص این کار ساخته و وارد می‌شود و طراحی این کارت‌ها هم توسط همان افرادی انجام می‌شود که پاسپورت و کارت ملی را طراحی می‌کنند و در واقع با مشارکت نخبگان و حوزه امنیت اسناد کشور انجام می‌شود.

* از سابقه فعالیت‌ها و رزومه شرکت بگویید؟

همان‌طور که عرض کردم ما زیرمجموعه گروه توسن هستیم که در سال 96 آقای دکتر فاطمی به‌عنوان بنیانگذار گروه، ما را مأمور کردند که یک شبکه‌ بلاک‌چین مبتنی بر سکه‌های طلا ایجاد کنیم. براساس ارزیابی‌ها، دیدیم که اگر قرار باشد سکه‌های طلا را در مخزنی جمع کنیم و روی آن رمزارز صادر کنیم، دچار همان خطای سیستماتیکی می‌شویم که مثلاً سکه ثامن یا حتی بانک‌های مرکزی دچارش شدند، که بعد از مدتی شما برگ بدهی صادر می‌کنید که پشتوانه طلا ندارد یا اصطلاحاً دچار خالی‌فروشی می‌شوید. 

در دنیای رمزارز به این مسئله Double Spending یا خالی‌فروشی می‌گویند، یعنی شما یک موجودی را دو بار خرج می‌کنید. برای این‌که دچار چنین مسئله‌ای نشویم، تصمیم گرفتیم تمام تکه‌های طلا را شناسه‌دار کرده و اطلاعاتش را در شبکه بلاکچین ثبت کنیم. بنابراین این اطلاعات قابل تغییر نیستند و با روش سیستماتیک می‌توانیم مطمئن باشیم که هر شماره سریال پس از امانت‌گذاری در بانک، تنها به یک مالک تعهد خواهد شد. ما در شرکت زربد تصمیم گرفتیم به‌جای این‌که بانک طلا باشیم، تأمین‌کننده زیرساخت‌های مختلف این بانک‌ها مانند زیرساخت‌های امانت‌گذاری، تراکنش و تحویل در سراسر کشور باشیم. 

درخصوص پلتفرم‌های فروش آنلاین طلای آب‌شده مانند طلاسی، میلی، داریک، طلاین، ملی گلد، زرباما، زرافزا، طلانت، مای شمش و غیره یا سایر پلتفرم‌های بزرگ آنلاین که به‌تازگی در حوزه فروش آنلاین طلای آب‌شده فعال شده‌اند، مانند دی‌جی‌کالا، آپ، والکس، رمزینکس، تکنو گلد و غیره، باید شرایطی به‌وجود بیاید که نگهداری در بانک‌ها هم به‌صورت همین کارت‌های زربد میسر باشد که مردم هر لحظه بتوانند به بانک مراجعه کنند و کارتشان را بگیرند یا آن را انتقال بدهند و در اپلیکیشن موبایل بانک‌ آن را پیگیری کنند. در نظر داریم شرایطی ایجاد کنیم که کاربر بتواند موجودی کیف طلای خود را از طلای دیجیتال به طلای عینی تبدیل کند و در بانک تحویل بگیرد و یا بتواند مالکیت آن را به شخص دیگری که در یک پلتفرم فروش آنلاین طلای دیگر حساب دارد، منتقل کند.

مثلا شخصی یک کارت 5 گرمی طلا از حساب خود در اپلیکیشن میلی به حساب همسر خود در اپلیکیشن طلاسی منتقل کند.

* برنامه شما برای آینده و ابداعات و طرح توسعه چیست؟

بانک‌ها باید بتوانند طلایی را که در قالب این کارت‌ها تولید می‌شود، از پلتفرم‌های طلا به‌عنوان امانت دریافت کنند و به نفع آن‌ها ذخیره کنند و این به‌عنوان بخشی از رفع تعهد شرکت‌های فروش آنلاین طلا باشد، برای این‌که بتوانند به فعالیت‌هایشان ادامه بدهند. در این شرایط، دیگر بانک کارگشایی تنها بانک عامل نخواهد بود، چون بانک‌های دیگر هم می‌توانند کارت زربد را اصالت‌سنجی و کارشناسی کنند، در‌صورتی‌که طلای آب‌شده را فقط بانک کارگشایی می‌تواند تشخیص بدهد و آن هم تشخیص کاملی نیست. پس وقتی که طلا به‌صورت کارت به بانک می‌رود، برای شرکت‌های فروش آنلاین طلا فرصت بهتری ایجاد می‌کند، چون در زمان‌هایی که جامعه دچار التهاب می‌شود، این شرکت‌های فروش آنلاین طلا ناچار می‌شوند یک پروسه دو سه روزه را طی کنند تا بتوانند طلای متقاضی را از بانک کارگشایی بگیرند.

بعد آن را به شرکت‌هایی مثل ما تحویل دهند که تازه آن را به طلای قابل تحویل تبدیل کنیم. ولی اگر از اول به ‌شکل کارت در بانک نگهداری شود، کار سریعتر و امن‌تر پیش می‌رود. حتی این فرایند باعث می‌شود که بانک با مشتری وارد ارتباط رودررو ‌شود که در حوزه بانکداری طلا، هم برای مشتری جذاب است و هم برای بانک و هرکدام در جایگاه حقیقی خودشان قرار می‌گیرند؛ چه متقاضی، چه بانک و چه شرکت‌های فروش آنلاین. 

* محصولی وجود دارد شبیه دستگاه ATM که در عوض پول، طلا تحویل می‌دهد. درباره این محصول توضیح بفرمایید؟

در واقع یکی از مزیت‌هایی که ما با حضور در گروه توسن به‌دست آوردیم، بهره‌مندی از زیرساخت‌های شرکت توسن در زمینه‌های مختلف بوده که یکی از آن‌ها این است که یکی از شرکت‌های توسن به نام شرکت تکنو (با زیرمجموعه‌های متعددی مثل مانی‌تک، تکسا و غیره) دستگاه‌های ATM و نرم‌افزارهای مربوطه را تولید می‌کند. تمام این ابزارها و تجهیزات در راستای بانکداری طلا شخصی‌سازی می‌شود و در اختیار زیرساخت‌های شرکت زربد قرار می‌گیرد.

کارکرد آن به این شکل است که مشتری با داشتن طلا در هرکدام از شرکت‌های آنلاین طلا، به این دستگاه ATM مراجعه می‌کند و مثلا به ازای کسر از طلا در داریک یا کسر ریال از کارت بانکی، یک کارت پنج گرمی یا یک شمش یک گرمی تحویل می‌گیرد و یا تراکنش‌هایی مشابه ساتنا و پایا را که در شبکه بانکی ریالی الان شناخته‌شده است، با کمک این سخت‌افزارها و نرم‌افزارها، انجام می‌دهد. /آسیانیوز

عکس: خدیجه جعفری