روزنامه آسیا-مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه روزانه حدود ۸۵۰ میلیون مترمکعب گاز به شبکه سراسری کشور تزریق میشود، اعلام کرد که کاهش تنها ۲ درجهای دمای منازل میتواند صرفهجویی معادل تولید دو فاز میدان گازی پارس جنوبی ایجاد کند.
به گزارش انتخاب به نقل از شرکت ملی گاز ایران سعید توکلی در برنامه تلویزیونی شبکه دوم سیما گفت: با آرایش مصرف زمستانی، هماکنون روزانه بین ۸۵۰ تا ۸۶۰ میلیون مترمکعب گاز تزریق میشود که نشان میدهد ایران سومین تولیدکننده گاز خشک جهان است. با شروع فصل زمستان، مصرف بخش خانگی، تجاری و صنایع جز از حدود ۴۳۵ میلیون مترمکعب به حدود ۶۷۰ میلیون مترمکعب در روز افزایش یافته است.
وی با بیان اینکه در چنین شرایطی، ناگزیر هستیم برای سایر بخشهای مصرفی محدودیتهایی اعمال کنیم، افزود: اگر کل سبد انرژی کشور را صرفاً مبتنی بر گاز در نظر بگیریم و بخواهیم به همه متقاضیان بهطور کامل گاز تحویل دهیم، با ناترازی حدود ۳۰۰ میلیون مترمکعب مواجه میشویم؛ در هیچ جای دنیا تمامی بخشهای مصرفکننده صرفاً با گاز تغذیه نمیشوند.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، تنوع پایین سبد سوخت کشور را یکی از اشکالات اساسی نظام انرژی دانست و تأکید کرد که ایران جزو معدود کشورهایی است که بیش از ۷۲ تا ۷۳ درصد انرژی خود را از گاز طبیعی تأمین میکند. وی افزود: در فصل زمستان، با افزایش مصرف بخش خانگی، تجاری و صنایع جز تا حدود ۶۷۰ میلیون مترمکعب در روز، سه مصرفکننده عمده دیگر همچنان باقی میمانند؛ شامل نیروگاهها، صنایع بزرگ و مصارف عملیاتی وزارت نفت. مدیریت سوخت از ابتدای سال تلاش میکند که تأمین گاز این بخشها نیز بهصورت حداقلی و پایدار انجام شود.
توکلی با اشاره به اینکه در فصل تابستان گاز بیشتری به نیروگاهها تحویل داده میشود تا مخازن سوخت مایع نیروگاهها تکمیل شوند، توضیح داد: نتیجه این سیاست آن است که در زمستان، با افزایش مصرف خانگی و تجاری، مقدار گاز تحویلی به نیروگاهها کاهش یافته و نیروگاهها مجبور به استفاده از سوخت مایع میشوند.
وی افزود که این الگوی جایگزینی صرفاً مختص ایران نیست و در بسیاری از کشورهای دیگر نیز وجود دارد، اما تفاوت در این است که سوخت مایع در ایران عمدتاً نفتگاز و نفتکوره است، در حالی که در کشورهایی مانند چین حدود ۵۸ تا ۶۰ درصد سبد سوخت نیروگاهها از زغالسنگ تأمین میشود. نکته مهم دیگر این است که در این کشورها، نیروگاههای با سوخت آلاینده در مناطقی جانمایی شدهاند که اثرات آلودگی آنها به سمت مراکز پرجمعیت هدایت نمیشود.
اولویت تأمین گاز با بخش خانگی است
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تأکید کرد که مقدار تولید گاز کشور مشخص است و اولویت نخست، تأمین گاز بخش خانگی، تجاری و صنایع جز میباشد. وی افزود: پس از این بخشها، تأمین نیروگاهها برای پایداری شبکه برق کشور در اولویت قرار دارد و مازاد بر این دو بخش، در اختیار صنایع بزرگ و مصارف عملیاتی قرار میگیرد. به گفته وی، حلقههای زنجیره تأمین گاز به یکدیگر متصل هستند، اما برخی سیاستگذاریهای نادرست گذشته باعث شده این حلقهها بهطور کامل و هماهنگ عمل نکنند.
توکلی با بیان اینکه امکان ذخیرهسازی گسترده گاز در فصول گرم سال وجود ندارد، یادآور شد که حجم ذخیرهسازی گاز نسبت به سال گذشته حدود ۲۰ درصد افزایش یافته است.
وی با اشاره به اینکه موضوع تأمین انرژی کشور صرفاً به تولید محدود نمیشود، بلکه مدیریت مصرف، تنوعبخشی به سبد سوخت و اصلاح سیاستهای گذشته، نقش تعیین کنندهای در پایداری شبکه انرژی ایفا میکنند، گفت: در حوزه انرژی با دو بخش اصلی مواجه هستیم، بخش تولید و بخش مصرف. در این میان، یک شاخص بسیار مهم و استاندارد در سطح بینالمللی وجود دارد که متأسفانه در کشور ما وضع مطلوبی ندارد و آن شاخص شدت مصرف انرژی است؛ متأسفانه ایران در صدر کشورهایی قرار دارد که شدت مصرف انرژی در آنها رو به افزایش بوده است.
ضرورت ارتقای بهرهوری انرژی حتی در صورت افزایش تولید گاز
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تأکید کرد که حتی اگر تولید گاز کشور به هر میزان افزایش یابد و ایران از جایگاه سومین تولیدکننده گاز جهان به جایگاه دوم برسد، اما اگر در بخش مصرف، مدیریت، بهینهسازی و ارتقای بهرهوری انرژی تغییراتی ایجاد نشود، مشکل انرژی کشور عملاً حل نخواهد شد.
توکلی به راهکارهای اساسی در حوزه مدیریت مصرف گاز اشاره و بیان کرد که در بخش خانگی، مقررات ملی ساختمان، بهویژه مبحث ۱۹، بهطور مشخص بر بهینهسازی مصرف انرژی تأکید دارد. هماکنون حدود ۷۰ درصد گازی که به ساختمانها تحویل داده میشود، صرف گرمایش فضا میشود که رقم قابل توجهی است.
وی با اشاره به اینکه رعایت اقدامهای ساده اما مؤثر میتواند صرفهجویی چشمگیری ایجاد کند، توضیح داد: اقدامهایی مانند استفاده از عایقهای مناسب در کف، دیوارها و سقف ساختمان، انتخاب تجهیزات گرمایشی با راندمان بالا، استفاده از پنجرههای دوجداره و نصب صحیح آنها و رعایت درجه آسایش حرارتی میتواند بهینهسازی مصرف انرژی را بهطور جدی افزایش دهد. در بسیاری از کشورهای دنیا با شرایط آب و هوایی مشابه ایران، دمای آسایش بین ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتیگراد تعریف و بهطور جدی رعایت میشود.
اصلاح الگوی مصرف، شرط اساسی عبور از وضع کنونی
معاون وزیر نفت با یادآوری اینکه در بخش صنعت نیز از مرحله طراحی اولیه تا خرید تجهیزات، باید به بهرهوری انرژی توجه شود، گفت: تجهیزاتی که در صنایع مورد استفاده قرار میگیرند باید دارای برچسب انرژی مناسب و راندمان بالا باشند. این مسئله در صنایعی مانند سیمان، فولاد، پتروشیمی و حتی در نیروگاهها اهمیت دوچندان دارد؛ واقعیت این است که نیروگاهها و صنایع مشابه در بسیاری از کشورهای دنیا، با این سطح از مصرف انرژی، فعالیت نمیکنند. اگر بهدنبال حل ریشهای مسئله انرژی در کشور هستیم، تمرکز صرف بر افزایش تولید کافی نیست، بلکه اصلاح الگوی مصرف، ارتقای بهرهوری و پایبندی به استانداردهای فنی و مقرراتی، شرط اساسی عبور از وضع کنونی است.
توکلی با اعلام اینکه حدود ۸۰ درصد مصرف گاز کشور در فصل زمستان مربوط به بخش خانگی، تجاری و صنایع جز است، بیان کرد: تنها راه مدیریت مؤثر این وضع، تمرکز بر مدیریت مصرف در بخش خانگی است. بهطور مشخص، کاهش تنها ۲ درجه سانتیگراد از دمای محیط منازل میتواند صرفهجویی معادل تولید ۲ فاز میدان گازی پارس جنوبی ایجاد کند.
وی، یکی از اقدامهای مهم شرکت ملی گاز ایران را بهینهسازی موتورخانهها دانست و افزود: تاکنون حدود ۱۱۴ هزار موتورخانه در سراسر کشور بهینهسازی شده که حدود ۵۰ درصد آنها مربوط به دستگاههای دولتی است؛ بهینهسازی موتورخانهها شامل اقدامهایی مانند نصب عایق، نصب رسوبگیر، تنظیم مشعل و اصلاح عملکرد کلی سیستم گرمایشی است. موتورخانهها در بسیاری از ساختمانها بهطور کلی مورد غفلت قرار گرفتهاند، در حالی که طبق قانون هوای پاک و استانداردهای موجود، موتورخانههای دستگاههای دولتی ملزم به بازدیدهای دورهای هستند. به همین دلیل، همکاران ما در شرکتهای گاز استانی، بر اساس مصوبات هیئت وزیران، بازدیدهای میدانی و حتی سرزده از موتورخانهها انجام میدهند.
ناترازی انرژی در کشور، ناشی از کمبود تولید گاز نیست
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با تأکید بر اینکه ناترازی انرژی در کشور ناشی از کمبود تولید نیست، بلکه عمدتاً به دلیل مصرف ناصحیح و غیربهینه در بخشهای صنعت، نیروگاهها و بخش خانگی و تجاری ایجاد میشود، گفت: مهمتر از همه میزان گازی است که به دلیل هدررفت، عملاً از چرخه بهرهوری خارج میشود. وی افزود: حدود ۷۷ درصد منابع تولید گاز کشور در جنوب و عمدتاً در مناطق فراساحلی قرار دارد، در حالی که بیشترین مصرف در نیمه شمالی کشور رخ میدهد و همین موضوع فرآیند تولید، انتقال و توزیع گاز را بسیار پیچیده و پرهزینه میکند.
توکلی با بیان اینکه همکاران شرکت ملی نفت هر سال تلاش میکنند تولید گاز غنی را افزایش دهند، تصریح کرد: افزایش تولید مستلزم سرمایهگذاریهای سنگین است، اما همین میزان افزایش را میتوان با کاهش تنها یک تا ۲ درجه سانتیگراد در دمای منازل جبران کرد. برای واحدهایی که از پکیج استفاده میکنند، تنظیم دمای پکیج در بازه ۵۰ تا ۶۰ درجه سانتیگراد کفایت میکند و این تغییر هیچ خللی در سبک زندگی یا رفاه خانوارها ایجاد نمیکند و همچنان گرمایش مطلوب تأمین میشود.
وی همچنین به مصوبه هیئت وزیران امسال اشاره کرد که مبتنی بر اسناد بالادستی و تحت عنوان «کارورهای انرژی» تعریف شده است. کارور انرژی به معنای واسطه تخصصی میان شرکت ملی گاز ایران و مصرفکننده نهایی است؛ هر میزان کاهش مصرف که در بخشهای مختلف، بهویژه خانگی و تجاری، محقق شود، کارور انرژی آن صرفهجویی را شناسایی و مدیریت کرده و امکان تخصیص همان میزان گاز صرفهجویی شده به بخشهای مولد اقتصاد را فراهم میکند.
خلق ارزش اقتصادی در بخشهای مولد
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران با بیان اینکه این انرژی در بخشهای مولد به تولید کالا، توسعه صنعتی و خلق ارزش اقتصادی اختصاص مییابد، اظهار کرد: این رویکرد همزمان چند پیامد مثبت دارد، از یک سو سبب افزایش تولید و رشد اقتصادی میشود، از سوی دیگر بهرهوری انرژی را ارتقا میدهد و در عین حال به کاهش آثار منفی زیست محیطی نیز کمک میکند.
توکلی همچنین به دو مسیر اصلی مدیریت مصرف اشاره کرد: مسیر نخست، اقدامات فرهنگی و اقناعسازی است که مصرفکنندگان را متقاعد میکند هر میزان صرفهجویی در مصرف انرژی میتواند به خلق ارزش افزوده و تقویت بخشهای مولد اقتصاد منجر شود و انرژی نباید بهصورت خام و غیربهینه مصرف شود.
مسیر دوم، اجرای دقیق اسناد بالادستی و مقررات الزامآور است. او به اهمیت مقررات ملی ساختمان، به ویژه مبحث ۱۹، اشاره کرد و افزود دستگاهها و نهادهای مسئول باید این مقررات را بهطور جدی پیادهسازی کنند. خوشبختانه اکنون بسیاری از بخشها متوجه شدهاند که اجرای درست این مقررات میتواند مقادیر قابل توجهی انرژی را ذخیره و آزاد کند و این منابع به بخشهای دیگر اقتصاد اختصاص یابد.
افزایش بهرهوری انرژی در صنعت یک الزام جدی است
معاون وزیر نفت با تأکید بر اینکه در بخش صنعت، کاهش مصرف و افزایش بهرهوری انرژی یک الزام جدی به شمار میرود، گفت: در اسناد بالادستی کشور و بهویژه در شورای عالی انرژی تصریح شده است که برخی صنایع، از جمله صنعت سیمان، موظفاند هر سال دستکم ۲ درصد افزایش بهرهوری انرژی داشته باشند. یکی دیگر از نکات مهم مطرحشده در این اسناد، تعیین خط مبنای مصرف انرژی است که در برخی بخشها مانند گلخانهها بهطور مشخص اجرایی شده است.
توکلی با اشاره به اینکه مدیریت مصرف در کوتاهترین زمان ممکن بیشترین اثرگذاری و بازدهی را دارد، افزود: این موضوع بهمعنای نادیده گرفتن افزایش تولید نیست؛ افزایش تولید نیز همزمان در دستور کار وزارت نفت قرار دارد، اما این مسیر مستلزم سرمایهگذاریهای بسیار سنگین است.
وی با اعلام اینکه از سال گذشته تاکنون حتی در شمال کشور و در شبکههای سرشاخهای، هیچ مورد قطعی گاز در بخش خانگی و تجاری رخ نداده است، تصریح کرد: این دستاورد نتیجه مدیریت یکپارچه و دقیق وزارت نفت و تلاش همکاران ماست. در حال حاضر حدود ۴۱ هزار کیلومتر خطوط لوله فشار قوی و ۹۵ ایستگاه تقویت فشار در کشور فعال هستند که وظیفه انتقال گاز به سراسر ایران را بر عهده دارند./آسیانیوز
دیدگاه خود را بنویسید