روزنامه آسیا-آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان می‌دهد پایتخت‌نشینان در مهرماه سال ۱۴۰۴ تنها ۱۰ روز هوای قابل قبول را تنفس کردند و ۲۰ روز دیگر در شرایط آلوده بودند. شاخص آلودگی در آلوده‌ترین روز ماه به عدد ۱۸۱ رسید که در محدوده ناسالم برای همه گروه‌ها قرار دارد.

به گزارش ایسنا تهرانی‌ها طی مهرماه سال جاری ۱۰ روز هوای قابل قبول، ۱۹ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس و یک روز هوای ناسالم برای همه را تنفس کردند. آلوده‌ترین هوای این ماه، ۱۰ مهر ثبت شد و ذرات معلق کوچک‌تر از ۱۰ میکرون روی عدد ۱۸۱ قرار  گرفت البته آلاینده شاخص این ماه ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون بود که در آلودگی ۲۰ روز از هوای پایتخت نقش داشت. طی این مدت ۲ روز نیز ذرات معلق کوچک‌تر  از ۱۰ میکرون در شرایط نامطلوب قرار گرفت.

مقایسه با سال‌های گذشته نشان می‌دهد وضعیت آلودگی در مهرماه ۱۴۰۴ روند صعودی داشته است. در مهرماه ۱۴۰۳، تهرانی‌ها ۲۲ روز هوای قابل قبول و ۸ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را تجربه کردند. 

در مهرماه سال ۱۴۰۲ ، دو روز هوای پایتخت در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس قرار گرفت و آلوده‌ترین روز ۲۴ مهر بود که ذرات معلق کوچک‌تر از ۲.۵ میکرون به ۱۱۷ رسید. آلاینده شاخص نیز ذرات معلق کوچک‌تراز ۲.۵ میکرون بود. سایر روزهای این ماه تهرانی‌ها هوای قابل قبول تنفس کردند.

در سال‌های پیش‌تر، هرچند ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون همچنان آلاینده شاخص بودند، اما تعداد روزهای پاک یا قابل قبول بیشتر بود؛ به‌گونه‌ای که در مهرماه ۱۴۰۱، پایتخت ۲۵ روز هوای قابل قبول و تنها ۴ روز ناسالم برای گروه‌های حساس داشت.

وضعیت آلودگی هوای تهران طی سال ۹۶ تا ۱۴۰۰

در مهرماه سال ۱۴۰۰، تهرانی‌ها ۲۲ روز هوای قابل قبول و هشت روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را تجربه کردند. در این ماه، ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون آلاینده اصلی بودند و تنها در یک روز، ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون شاخص آلودگی شدند.

آمار شرکت کنترل کیفیت هوا تهران نشان می‌دهد کیفیت هوای تهران طی مهر سال ۹۹، ۲۱ روز در وضعیت قابل قبول و ۹ روز ناسالم در شرایط برای گروه‌های حساس قرار داشت. آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون علت آلودگی هوا طی تمام روزهای آلوده مهرماه این سال بود.

طی اولین ماه پاییز سال ۹۸ تهرانی‌ها ۲۷ روز هوای قابل قبول و سه روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را داشتند. آلاینده شاخص دراین‌بازه زمانی ۲۹ روز ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون و یک روز ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون بود.

مهرماه سال ۹۷ ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون، در تمامی روزهای این ماه آلاینده شاخص بود. در این ماه تهرانی‌ها ۲۸ روز هوای قابل قبول و دو روز هوای پاک را تنفس کردند.

مهرماه سال ۹۶ نیز  ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون آلاینده‌های شاخص بودند. به‌طور کلی کیفیت هوا در مهرماه این سال ۲۹ روز در شرایط قابل قبول و یک روز در شرایط هوای پاک بود.

ذرات معلق کمتر از ۲.۵ و ۱۰ میکرون چیست؟

به گزارش ایسنا، بر اساس مطالعات و تحقیقات دانشمندان، برای هر آلاینده یک حد مجاز تعریف می‌شود. در مورد ذرات معلق کمتر از ۱۰ میکرون این حد برابر ۱۵۴ میکرو گرم بر متر مکعب تعریف شده‌است و حد استاندارد آلاینده‌های ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون برابر ۳۵ میکروگرم بر متر مکعب است. بدین معنی که اگر متوسط غلظت این آلاینده‌ها در طول شبانه‌روز (۲۴ ساعت) کمتر از این مقدار باشد، به لحاظ الاینده مورد نظر هوا قابل قبول است و اگر بیشتر از آن بود بسته به میزان غلظت، هوا در شرایط ناسالم برای گروه‌های حساس، ناسالم، بسیار ناسالم و یا خطرناک قرار می‌گیرد.

ذرات معلق کمتر از دو و نیم میکرون (PM۲.۵) آلاینده شاخص هوای تهران در روزهای سرد پایتخت است. این آلاینده دارای قطر دو و نیم میکرون و یا کمتر هستند که تقریبا یک سی ام قطر موی انسان است و به عنوان ذرات ریز (fine) نیز شناخته می‌شوند. ترکیب شیمیایی ذرات بسته به محل، زمان و آب و هوا متفاوت است و منابع انتشار آن شامل انواع فعالیت‌های احتراقی (وسایل نقلیه موتوری، نیروگاهی، سوزاندن چوب، و غیره) و فرایندهای صنعتی خاص می‌شود. این ذرات هم به‌طور مستقیم ساطع می‌شوند و هم به شکل آلاینده ثانویه در جو شکل می‌گیرند.

ذرات معلق کوچکتر از ۱۰ میکرون درشت‌ترند و نسبت به ذرات معلق کوچکتر از ۲.۵ میکرون کمتر وارد بخش‌های تحتانی سیستم تنفسی می‌شوند و به‌طور جزئی خطر کمتری دارند ولی در غلظت‌های بالا و در قیاس با حد مجاز می‌توانند مشکلات زیادی به لحاظ بهداشتی و زیست محیطی در پی داشته باشند.

به‌طور کلی عمده‌ترین منابع انتشار ذرات معلق نیز احتراق سوخت (مانند سوزاندن زغال  سنگ و چوب)، خودروهای دیزلی فاقد فیلتر دوده، فرایندهای صنعتی و کشاورزی و انتشار از خودروها است. ذرات معلق عموما در ماه‌های سرد سال کیفیت هوا را تحت تاثیر قرار می‌دهند. مطالعات علمی متعدد درباره ذرات معلق نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض این آلاینده باعث بروز مشکلات زبادی می‌شود. مرگ زودرس در مبتلایان به بیماری‌های قلبی و ریوی، بروز حملات قلبی غیرکشنده، ضربات قلب نامنظم، ابتلا به سرطان ریه، تشدید آسم، کاهش عملکرد ریه و افزایش علائم تنفسی مشکلاتی است که آلودگی هوا برای سلامت انسان ایجاد می‌کند.

شاخص کیفیت هوا چیست و چگونه اندازه‌گیری می‌شود؟

بر اساس استانداردهای جهانی، شاخص کیفیت هوا به پنج دسته اصلی تقسیم می‌شود:

  • ۰ تا ۵۰: هوا پاک است (رنگ سبز) و هیچ خطری برای سلامت ندارد.
  • ۵۱ تا ۱۰۰: هوا در وضعیت سالم یا متوسط قرار دارد (رنگ زرد) و قابل قبول است.
  • ۱۰۱ تا ۱۵۰: هوا ناسالم برای گروه‌های حساس مانند سالمندان، کودکان و بیماران قلبی و ریوی است (رنگ نارنجی).
  • ۱۵۱ تا ۲۰۰: هوا ناسالم برای همه گروه‌ها است (رنگ قرمز) و ممکن است علائم تنفسی در عموم مردم ایجاد شود.
  • ۲۰۱ تا ۳۰۰: هوا بسیار ناسالم است (رنگ بنفش) و احتمال بروز عوارض جدی برای سلامت وجود دارد.
  • بیش از ۳۰۰: هوا در وضعیت خطرناک قرار می‌گیرد (رنگ قهوه‌ای تیره) و شرایط اضطراری سلامت عمومی اعلام می‌شود./آسیانیوز