روزنامه آسیا-در اقتصاد امروز، مالیات بخش مهمی از منابع مالی دولت‌هاست که می‌تواند صرف رفاه شهروندان و توسعه اقتصادی شود و در تأمین هزینه‌های عمومی، توزیع مجدد ثروت و کاهش نابرابری، اثرگذار باشد. 16 تیرماه، روز ملی مالیات و آغاز هفته فرهنگ‌سازی مالیاتی است و این مناسبت می‌تواند بستری برای آگاهی‌بخشی در زمینه اهمیت مالیات به‌شمار آید. 

رئیس سازمان امور مالیاتی در پیامی به مناسبت روز ملی مالیات نوشته است: «در شرایطی که اقتصاد کشور در مسیر استقلال از درآمدهای ناپایدار و رانتی گام برمی‌دارد، نظام مالیاتی باید بیش از پیش مظهر عدالت، شفافیت، و کارآمدی باشد. این مسیر بدون همراهی و اعتماد مردم و بدون تلاش خستگی‌ناپذیر همکاران گرانقدر ما در سراسر کشور میسر نخواهد بود. در این روز پرافتخار، ضمن قدردانی از فعالین محترم اقتصادی، مؤدیان قانون‌مدار و پرتلاش و با ارج نهادن به زحمات خدمتگزاران نظام مالیاتی، بار دیگر بر تعهد خود برای اصلاح ساختارها، تحول دیجیتال، و ارتقاء فرهنگ مالیاتی تأکید می‌کنیم و در مسیر ساخت ایرانی پیشرفته، پایدار و متعادل، گام برمی‌داریم.»

به گفته رئیس سازمان امور مالیاتی ۸.۵ درصد تولید ناخالص داخلی را مالیات تشکیل می‌دهد. این رقم در کشورهای جهان بالای ۲۰ درصد است و سازمان مالیاتی قصد دارد این سهم مالیات از GDP را در سال‌های آینده افزایش دهد. به گفته سبحانیان، فعالان اقتصادی گلایه دارند که چرا فرد دیگری که می‌دانم فعالیت بیشتری از من دارد و درآمد بیشتری از من کسب کرده، کمتر مالیات پرداخت می‌کند.

یکی از راهکارهای رشد درآمدهای مالیاتی کاهش مداخلات انسانی است. اگرچه سازمان امور مالیاتی می‌گوید اجرای قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مودیان در سال ۱۴۰۲ در هوشمندسازی مالیات مؤثر بوده، اما برخی کارشناسان معتقدند هنوز رسیدگی‌های مالیاتی به صورت سنتی انجام می‌شود.

به نقل از ایسنا، در سال ۱۴۰۲ قانون پایانه‌های فروشگاهی و سامانه مؤدیان اجرا شد که گامی در راستای پایان دادن به روش مالیات‌ستانی سنتی محسوب می‌شود. سازمان امور مالیاتی اعلام کرده این سازمان در چهار سال گذشته به سمت مالیات‌ستانی هوشمند و سیستمی پیش رفته که این موضوع در کاهش مداخلات انسانی و کاهش فرار مالیاتی مؤثر بوده است. در حال حاضر به دلیل رسیدگی‌های حضوری در بحث مالیات، برخورد یکسانی با همه صنوف و بخش‌های اقتصادی در بحث مالیات صورت نمی‌گیرد؛ گلایه‌ فعالان اقتصادی که رئیس سازمان امور مالیاتی به آن اذعان دارد.

سبحانیان در این‌باره گفته است: «برای این‌که این آسیب‌شناسی‌ که ناعادلانه بودن یا عدم برخورد یکسان با مالیات ستانی باشد را پشت سر بگذاریم، راهبرد ما سیستمی کردن مالیات‌ستانی بود. گاهی وقت‌ها یک کارشناسی از متن قانون یک برداشتی دارد که یک کارشناس دیگر برداشت دیگری دارد. این همان تبعیضی است که مؤدی مالیاتی در برخورد با نظام مالیاتی در ذهنش شکل می‌گیرد. ما برای این‌که با این تبعیض مواجهه منطقی داشته باشیم، قواعد مالیات‌ستانی را به سیستم دادیم.»

گستردگی میزان معافیت‌های مالیاتی نیز چالش دیگری است که درآمدهای مالیاتی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بعضاً میزان معافیت‌های مالیاتی که در حوزه قانون مالیات‌ها فهرست شده، به اندازه خود مالیاتی است که وصول می‌شود. این رقم امسال حدود ۱۸۰۰ هزار میلیارد تومان برآورد شد که که تقریبا ۴۰ درصد مربوط به مالیات برارزش افزوده است. در موضوع مالیات‌های مستقیم هم فقط به موجب یکی از احکامی که در یکی از قوانین تصویب شد برخی از مؤدیان بزرگ در سطح ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار میلیارد تومان از مالیات معاف شدند.

طبق گزارش سازمان برنامه و بودجه در ذیل لایحه بودجه سال ۱۴۰۴، برآورد می‌شود در سال‌جاری ۸۵۳ هزار میلیارد تومان از درآمدهای دولت به واسطه معافیت‌ها و بخشودگی‌های مالیاتی اشخاص حقوقی حاصل نشود. این رقم از کل مالیات مصوب شده برای اشخاص حقوقی در همین سال بیشتر بوده و وصول آن می‌تواند اثر قابل توجهی بر پوشش کسری بودجه دولت و در نتیجه ایجاد ثبات اقتصادی داشته باشد.

از سوی دیگر، اقدامات خوبی هم به تازگی در حوزه مالیات صورت گرفته که از جمله آن می‌توان به کاهش فشار مالیاتی بر اقشار پایین و حقوق‌بگیران اشاره کرد. از جمله اهداف دولت چهاردهم در سال گذشته آن بود که مالیات اقشار پایین و تولیدکنندگان را کاهش دهد و در سوی مقابل از فعالیت‌های سوداگرانه و اقشار ثروتمند مالیات بیشتری بگیرد. این اقدامات در بودجه سال ۱۴۰۴ نیز مدنظر قرار گرفت.

سبحانیان، رئیس سازمان امور مالیاتی در این خصوص عنوان کرد: «نگاه سازمان امور مالیاتی فقط کسب درآمد نیست. این سازمان خودش را شریک راهبردی بخش تولید می‌داند؛ زیرا تعطیلی واحدهای تولیدی باعث کاهش درآمدهای مالیاتی خواهد شد. یکی دیگر از اقدامات دولت چهاردهم در حوزه مالیات، افزایش سطح برابری دریافت مالیات در حوزه مشاغل و حقوق بگیران است.»/آسیانیوز