علی قاسمی

روزنامه آسیا-در نخستین روز هفته، بازارها به تعویق مذاکرات ایران و آمریکا واکنش نشان دادند. درحالی‌که بسیاری از فعالان اقتصادی انتظار داشتند نشست‌های مذاکراتی به‌صورت منظم و طبق برنامه ادامه یابد، اما تعویق نشست چهارم در روز شنبه باعث واکنش بازارها شد. 

مقام‌های ایرانی و آمریکایی بر تداوم مذاکرات تاکید کرده‌اند و احتمالا تاریخ جدیدی نیز برای ادامه مذاکرات در روزهای آینده اعلام خواهد شد. با این حال روز گذشته، شاخص کل بازار سهام با افت ۱.۹۵درصدی مواجه شد و شاخص هموزن نیز کاهش ۱.۱۶درصدی را تجربه کرد. افزون بر این، خروج بیش از ۴هزار میلیارد تومان پول حقیقی از چرخه معاملات سهام، حاکی از برجسته شدن انتظارات منفی در بازار بود؛ رقمی که از ۱۹اردیبهشت۱۴۰۲ سابقه نداشته است. همزمان در روز شنبه، قیمت دلار با رشد ۳هزار و ۵۰۰تومانی به سطح ۸۵ هزار و ۳۰۰تومان رسید. البته با وجود این افزایش، به نظر می‌رسد فعالان بازار ارز همچنان نسبت به تداوم مذاکرات خوش‌بین هستند.

به گزارش دنیای اقتصاد، پس از یک دوره صعودی نسبتاً قوی که شاخص کل بورس تهران را با بازدهی ۱۸ درصدی همراه کرد، به نظر می‌رسد این نماگر اصلی اکنون در معرض یک اصلاح قیمتی قرار گرفته است. در معاملات روز گذشته، شاخص با افت قابل توجه بیش از ۶۱ هزار واحدی (نزدیک به ۲ درصد) روبرو شد و به توانست سطح ۳.۱ میلیون واحد را حفظ کند. درحالی وزن ریسک‌های سیاسی در بازار سهام بالاست که طی اولین روز معاملاتی هفته، با غلبه هیجانات منفی بیش از 4همت پول حقیقی از بازار سهام خارج شد.همچنین، تشکیل صف‌های گسترده فروش، ارزش معاملات را به طور محسوسی نسبت به روزهای پیشین کاهش داد. با این حال، شاخص هم‌وزن که نشان‌دهنده وضعیت کلی سهام کوچکتر است، با کاهش ۱.۱۵ درصدی، واکنش کمتری به تحولات سیاسی اخیر نشان داد اینکه اهالی بازار پس از تثبیت شاخص‌ها در بالای سقف تاریخی، اصلاح قیمت موقتی را در سهام شاهد باشند، امری طبیعی است اما اگر این روند، با کاهش نسبی ارزش معاملات همراه شده و شرایط سیاسی به حمایت از بازار تغییر نکند، اصلاحی طولانی‌‌‌‌‌‌مدت‌‌‌‌‌‌تر و فرسایشی‌‌‌‌‌‌تر نصیب بورس تهران خواهدشد.

نشانه‌های اصلاح

به لحاظ فنی، شاخص اصلی بورس پس از رسیدن به نیمه کانال 3.1 میلیون واحد، با مقاومت روبرو شد و روند اصلاحی را ادامه داد. در طول هفته گذشته نیز، فعالان بازار شاهد عرضه‌هایی بودند، اما شرایط مثبت مذاکرات سیاسی، تقاضای بالا را کم نکرد و خریداران با قدرت در صف‌های خرید حضور داشتند. عرضه‌ها نیز با تقاضای قوی مواجه شد، اما در ابتدای معاملات هفته جاری، هیجانات منفی بر بازار چیره شد. به طوری که خروج گسترده پول از گروه‌های خودرویی و بانکی این پیام را منتقل کرد که بازار منتظر اخبار جدید و قوی‌تری از روند مذاکرات سیاسی است. در همین حال، خبر تعویق مذاکرات باعث شد تا صنایع برجامی که رشد چشمگیری را در روند صعودی سال ۱۴۰۴ تجربه کرده بودند، وارد فاز اصلاحی شوند. کاهش شدید ارزش معاملات به حدود ۱۲ همت نیز یکی دیگر از نشانه‌های احتمال ادامه اصلاح است.

این شاخص آماری در حالی به این رقم نزدیک شده است که میانگین ارزش معاملات بورس در هفته گذشته حدود ۱۸ همت ثبت شده بود. همچنین، بازار در روز معاملاتی شنبه بیش از ۴ هزار میلیارد تومان خروج نقدینگی حقیقی را تجربه کرد که در مقایسه با ۱۶ همت نقدینگی وارد شده به معاملات از ابتدای سال، رقم قابل توجهی محسوب می‌شود. به عبارت دیگر، حدود یک‌چهارم سرمایه‌ای که طی ۲۴ روز معاملاتی گذشته وارد بازار شده بود، در یک روز از آن خارج شد.

اصلاح تا کجا؟

بررسی سفارش‌های خرید و فروش در زمان پیش‌گشایش و همچنین تراز سفارش‌ها و میزان استقبال فعالان حقیقی از صنایع نشان می‌دهد که صرفاً فروش‌های هیجانی در نمادهای برجامی و شاخص‌ساز رخ داده است. این در حالی است که در صنایع کوچک‌تر مانند زراعی، سیمانی و غذایی، تقاضای نسبتاً خوبی مشاهده می‌شود. گزارش‌های مثبت این صنایع در کنار ریسک پایین و وابستگی کمتر به مذاکرات، دلیل اصلی استقبال از این صنایع است.

صندوق‌های درآمد ثابت نیز خروج ۵۰۰ میلیارد تومانی پول را ثبت کردند و بخش عمده‌ای از این سرمایه جذب صندوق‌های طلا شد. این صندوق‌ها تا ساعت ۱۴:۳۰ روز شنبه شاهد ورود ۳۴۸ میلیارد تومانی پول بودند. صندوق‌های مبتنی بر شمش و سکه بورسی در ساعات ابتدایی روز شنبه با رشد قیمتی قابل توجهی همراه شده و اکثر صندوق‌ها به حباب اسمی مثبت رسیدند. افزایش قیمت دلار و بازگشت آن به کانال ۸۵ هزار تومان در کنار بازدهی جذابی که انس طلا از ابتدای سال نشان داده است، احتمالاً امنیت این صندوق‌ها را برای سرمایه‌گذاری افزایش خواهد داد.

همه این موارد نشان می‌دهد که اگر شرایط سیاسی مطابق میل بورس پیش نرود، احتمالاً اصلاح قیمت سهام می‌تواند طولانی‌تر باشد. همچنین، فرصت مناسبی برای ورود دوباره به نمادهای کوچک و ارزشمند بازار ایجاد خواهد شد، اما سوال اصلی این است که اصلاح شاخص‌های سهامی تا کجا می‌تواند ادامه داشته باشد. احتمالاً شاخص کل بورس تا محدوده ۳ میلیون واحد و سقف قبلی که در ۱۹ دی ماه ثبت شده است، پتانسیل اصلاح دارد. این سناریو در صورتی معتبر است که تنش‌های سیاسی افزایش نیابد. در غیر این صورت، بازار می‌تواند با نسبت قیمت به درآمد (P/E) پایین‌تری معامله شود.

انتشار گزارش‌های سالانه که روند آن آغاز شده و احتمالا تا اوایل تابستان ادامه خواهدداشت، همزمان با اصلاح قیمتی بازار نقش مهمی را در تعدیل P/E بورس ایفا خواهد کرد، لذا با فرض حفظ شرایط و عدم‌تشدید تنش‌ها، P/E  پایین‌تر از 8واحد و شاخص بورس 3میلیون‌واحدی توجیه خرید برای میان‌مدت را خواهدداشت./آسیانیوز