آسیانیوز- بسیاری از اقتصاددانان و صاحبنظران، بهبود شرایط اقتصاد کشور را تنها به مولفه‌هایی صرفا اقتصادی گره نمی‌زنند. چه اینکه با نگاهی جامع‌نگرانه نمی‌توان عرصه‌ای نظیر اقتصاد را فارغ و مستقل از سیاست خارجی یا نگرش عمومی جامعه متصور شد. در همین راستا، محسن رنانی در نشست «دولت چهاردهم؛ چالش‌ها و افق پیش‌رو» عنوان کرد: «نسخه درمان اقتصاد کشور با توجه به شرایط حاکم بر ایران وفاق همه با هم است.»
روز پنجشنبه نهم آبان‌ماه، سومین نشست «دولت چهاردهم؛ چالش‌ها و افق پیش‌رو» به همت انجمن اقتصاد ایران و با همکاری مرکز پژوهش‌های اتاق ایران در محل اتاق ایران برگزار شد. در این نشست که با حضور صاحبنظران و فعالان اقتصادی بخش خصوصی برگزار شد، محسن رنانی، اقتصاددان، پژوهشگر و استاد دانشگاه اصفهان درباره وضعیت اقتصاد و سیاست پیش‌رو سخن گفت.
این استاد دانشگاه در ابتدای سخنانش عنوان گفت: «مشکل امروز ایران ابعاد سیاسی دارد و اقتصاد ایران قابل سیاست‌گذاری نیست و نسخه‌های اقتصادی برای حل بحران امروز شکست می‌خورد. در اقتصادی که سیاست‌گذار رانت دارد و گروه‌های ذی‌نفوذ در سیاست‌گذاری نفوذ دارند، نمی‌شود نسخه برای درمان آن بنویسید. وقتی ساختار بروکراسی با فساد، رشوه و رانت زنده است، هر چه توصیه اقتصادی بدهید، جواب نمی‌گیرد.»
به نقل از پایگاه خبری اتاق بازرگانی ایران، رنانی با بیان اینکه برای تاثیرگذاری نسخه‌های اقتصادی باید، زمینه و بستر آن هم در جامعه فراهم باشد، تصریح کرد: «عقلانیت و هزینه مبادله صفر از جمله اصول علم اقتصاد هستند؛ اما در ایران هزینه مبادله بین 40 تا 50 درصد است، در حالی که علم اقتصاد می‌گوید هزینه مبادله باید صفر باشد. وقتی چک تولیدکننده پاس نمی‌شود یا با قطع برق در مسیر تولید او وقفه می‌افتد، هزینه مبادله بالا می‌رود.»
رنانی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به 5 سطح تغییر در اقتصاد که شامل سطح اطمینان، سطح ریسک نرمال و معمول، سطح ریسک نامعمول، سطح ریسک عدم اطمینان و سطح ریسک عدم اطمینان پیچیدههستند، افزود: «وقتی اقتصاد سطح عدم اطمینانی پیچیده دچار می‌شود، عقلانیت مختل می‌شود و کارآفرین نمی‌تواند برای آینده‌اش تصمیم بگیرد. به همین دلیل نتایج یک نظرسنجی بیانگر این است که 90 درصد کارآفرینان امیدی به اقتصاد ایران ندارند. در اینجا عقل ابزاری مختل است و اولین چیزی که عقل ابرازی لازم دارد، چشم‌انداز و افق است که در اینجا وجود ندارد و دیگر علم اقتصاد جواب نمی‌دهد.»
استاد دانشگاه اصفهان با بیان اینکه اقتصاد ایران در سطح عدم اطمینان پیچیده است، یادآور شد: «اقتصاد ایران از وقتی برجام شکست خورد وارد سطح عدم اطمینان پیچیده شد. روندهای توسعه که از 30 سال قبل در اقتصاد شروع به بهبود کرده بود، از سال 96 با برجام روند نزولی گرفت و در دوره آقایان روحانی و رئیسی رو به نزول بود. در شاخص‌های توسعه اگر 6 طبقه در نظر بگیریم و عدد 6 بیشترین آن باشد، ما در طبقه دوم که طبقه هشدار است، هستیم. در 376 شاخص توسعه که از 3700 نماینگر تخلیص شده و همه عرصهها را در نظر می‌گیرد، ایران در 190 شاخص در وضعیت قرمز است، در 100 تا در وضعیت سفید و در تنها 60 شاخص وضعیت سبز دارد.»
این استاد دانشگاه در بخش دیگری از سخنانش بعد از ارایه تصویری از دولت‌های گذشته در پاسخ به این سوال که دولت برای عبور از شرایط فعلی باید چه کاری انجام دهد، گفت: «معتقدم که وفاق اگر به افق نینجامد، بی‌سرانجام است. زمانی وفاق جواب می‌دهد که سطوح عالی نظام و جامعه با هم وفاق کنند اما الان نشانه‌ای که نشان دهد سطوح عالی نظام به دنبال وفاق با مردم است، دیده نمی‌شود. باید وفاق را به سطح جامعه ببریم و دست از خودی و غیر خودی برداریم. وقتی وفاق در اقتصاد به یک افق مشخص و دارای چشم‌انداز تبدیل می‌شود که از سطح عالی نظام به جامعه منتقل شود.»
او با بیان اینکه وفاق را در 3 سطح می‌شود، تحلیل کرد، ادامه داد: «این سه سطح عبارتند از وفاق همه با من، وفاق همه با هم و وفاق من با همه، پزشکیان باید از سطح شعاری پایین بیاید و مشخص کند که منظورش از وفاق، وفاق چه کسی با چه کسی است. در شرایطی که اعتماد، ثبات و افق مشخص در کشور نیست و در شرایط عدم اطمینانی هستیم، «وفاق همه با هم» کارساز است. انتخابات اخیر شرط لازم برای وفاق بود. انتخابات اما شرط کافی نبود و آن محقق نشده، شرط کافی این است که حکومت خودش را برای جامعه باورپذیر کند و اینطور نباشد که مردم بگویند اینها وقتی خرشان از پل گذشت، ما را فراموش می‌کنند و اعتماد وجود ندارد.»
او تاکید: «باید حکومت خودش را باورپذیر کند، نخبگان را صدا بزند و به آنها در صداوسیما تربیون بدهد، آشتی ملی اعلام کند و تکلیفش را با 7،8 میلیون ایرانی که خارج از کشور حضور دارند و بیش از 2 هزار میلیارد دلار سرمایه دارند، مشخص کند. کار از بحران گذشته و دربرخی حوزه‌ها مانند آب، بنزین و تصادفات وارد فاجعه شده‌ایم. حکومت نمی‌تواند به تنهایی این فاجعهها را مدیریت کند و باید از مردم مانند زمانی که زلزله می‌شود، کمک بخواهد.»
رنانی با اشاره به اینکه فرصت زیادی وجود ندارد، تاکید کرد: «پزشکیان باید جامعه را از سمت وفاق به سمت یک افق و چشم‌انداز ببرد و برای این کار قصه وفاق لازم است، یک قصه با حضور تمام بازیگرانی که تعهد به آینده دارند. این قصه باید حضور مخالفان، منتقدان، روشنفکران، کرد و بلوچ و ... نوشته شود. نمی‌شود همه بازیگران را حذف کرد و دم از وفاق زد. قصه باورپذیر چیزی است که مردم درباره آن صحبت می‌کنند.»
او با بیان اینکه امروز همه مقصر هستیم، تصریح کرد: «وقتی در انتخابات پناه بردیم به وفاق، حکومت هم به مردم پناه برد و اجازه داد این بازی شکل بگیرد. الان باید فضای تعامل و گفت‌وگو چه در بین مردم و چه در حکومت شکل بگیرد، چیزی که هر دو طرف بلد نیستند. منابع رانت طبیعی ته کشیده و الان رانت قانونی مانده و این هم در یک حدی جواب می‌دهد و باید با روی آوردن به گفت‌وگو به دنبال رسیدن به قصه وفاق و عبور از این شرایط بود.»
دیدگاه خود را بنویسید