آسیانیوز- امین داودی ـ هفتم آبان در تقویم غیررسمی ایرانیان روز کورش بزرگ نامیده شده و هر ساله ایرانیان در صدد بزرگداشت این روز هستند. طی سال‌های اخیر، توجه و علاقه جوانان ایرانی به کورش بزرگ و برگزاری مراسم 7 آبان افزایش یافته است. در این راستا، دکتر شهرام جلیلیان، استاد تاریخ ایران باستان دانشگاه شهید چمران اهواز، در گفت‌وگو با آسیانیوز ایران به بررسی 7 آبان و استوانه کورش بزرگ پرداخت.
جلیلیان در مورد مناسبت نامگذاری 7 آبان توضیح داد: «این روز اشاره به ورود کورش به همراه سپاهیانش به شهر بابل در میانرودان باستان دارد. در سال 539 پیش از میلاد، که برابر با 7 آبان یا 29 اکتبر است، کورش بزرگ بدون جنگ و خون‌ریزی وارد بابل شد که این واقعه در تاریخ باستان پدیده‌ای منحصر به فرد محسوب می‌شود.»
این استاد دانشگاه در مورد کشف استوانه مرتبط با کورش بزرگ گفت: «باستان‌شناسی به نام هرمزد رسام در سال 1879 از سوی موزه بریتانیا در حال کاوش در سرزمین عراق امروزی بود. او در تپه‌ای به نام تپه عمران، تعداد زیادی گل‌نوشته و اشیا باستانی کشف کرد که سپس به موزه بریتانیا منتقل شد. در آنجا مشخص شد که یکی از این الواح گلی، متعلق به شاه هخامنشی، کورش بزرگ است. قابل ذکر است که این کشف مربوط به تاریخ ایران در دوران قاجار و عصر ناصرالدین شاه است. متأسفانه، برخی افراد که من آنها را کورش‌ستیز یا ایران‌ستیز می‌نامم، از روی ناآگاهی بر این باورند که این استوانه در دوره پهلوی جعل شده است، در حالی که این استوانه قبل از ظهور سلسله پهلوی کشف و معرفی شده است.»
جلیلیان در ادامه به پژوهش‌های انجام شده بر روی استوانه کورش بزرگ اشاره کرد و گفت: «غربی‌ها به زبان‌های مختلفی از جمله انگلیسی، آلمانی و فرانسوی به تحقیق و ترجمه این استوانه پرداخته‌اند. به زبان فارسی نیز استاد ارفعی این استوانه را ترجمه کرده و در سال‌های اخیر، دکتر شاهرخ رزمجو، استاد باستان‌شناسی دانشگاه تهران، کتابی در این باره منتشر کرده که آخرین و یکی از بهترین ترجمه‌های استوانه کورش بزرگ به زبان فارسی است.»
شهرام جلیلیان سپس به اهمیت و ویژگی‌های استوانه کورش بزرگ پرداخت: «متون باستانی هرکدام کارکرد خاصی دارند و استوانه کورش نیز چنین است و جزو متون یادبودی محسوب می‌شود. در بابل باستان سنتی وجود داشت که در پرستشگاه‌ها یا کاخ‌های تازه ساخته شده، برای آگاهی آیندگان متنی یا کتیبه‌ای تدوین می‌کردند. این متن 45 سطر دارد و متأسفانه آغاز کتیبه دچار شکستگی است. در ابتدا، روحانیون از نارضایتی خود نسبت به شاهشان، نبونید، سخن می‌گویند. سپس، کورش از تبار خود صحبت کرده و توضیح می‌دهد که چگونه بدون جنگ و خون‌ریزی وارد بابل شده و مورد پذیرش مردم قرار گرفته است. در این کتیبه آمده که اسیران آزاد شده و اصلاحاتی انجام گرفته و آیین‌های مذهبی دوباره احیا شده‌اند.»
این پژوهشگر تاریخ ایران باستان در پایان، در مورد ارتباط استوانه کورش بزرگ با منشور حقوق بشر گفت: «محتوای استوانه کورش بزرگ به طرز شگفت‌انگیزی با منشور حقوق بشر همخوانی دارد و برخلاف رویه شاهان عصر خود، به صلح و آرامش و همزیستی مسالمت‌آمیز اشاره می‌کند. در استوانه ذکر شده که کورش بزرگ اقدامات انسان‌دوستانه‌ای انجام داده و به حقوق دینی، انسانی و سیاسی مردم احترام گذاشته است. به اعتقاد من و بسیاری از پژوهشگران تاریخ، این متن یکی از نمونه‌های اولیه رعایت حقوق بشر در تاریخ جهان است و باید افتخار کنیم که این متن متعلق به یکی از شاهان ایران است.»
گفت‌وگوی کامل با دکتر شهرام جلیلیان را در صفحات مجازی آسیانیوز ایران تماشا کنید.
دیدگاه خود را بنویسید