دکتر مهدی کریمی تفرشی
روزنامه آسیا-ایران، کشوری با اقلیم نیمه‌خشک و خشک، سال‌هاست که با چالش کم‌آبی دست و پنجه نرم می‌کند. اما در این میان، بخش کشاورزی به عنوان بزرگترین مصرف‌کننده منابع آبی کشور، بیش از هر زمان دیگری تحت تاثیر این بحران قرار گرفته و آینده آن با تهدیدات جدی روبرو شده است.
کاهش بارندگی‌های سالانه، افزایش دما و تبخیر، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و سطحی، و شیوه‌های سنتی و غیراصولی آبیاری، همگی دست به دست هم داده‌اند تا وضعیت منابع آبی ایران به مرحله هشدار برسد.
آب به طور مستقیم بر میزان و کیفیت تولیدات کشاورزی تاثیر گذاشته است. بسیاری از زمین‌های زیر کشت با کاهش شدید عملکرد مواجه شده‌اند و برخی دیگر به دلیل نبود آب کافی، به زمین‌های بایر تبدیل شده‌اند. این امر نه تنها امنیت غذایی کشور را تهدید می‌کند، بلکه درآمد کشاورزان و اقتصاد روستایی را نیز به شدت تحت فشار قرار می‌دهد.
بحران آب و به تبع آن، کاهش رونق کشاورزی، موجب مهاجرت گسترده روستاییان به شهرها شده است. این پدیده، علاوه بر ایجاد مشکلات اجتماعی و اقتصادی در شهرها، بافت جمعیتی و تولیدی مناطق روستایی را نیز برهم زده است.
بحران آب در ایران یک چالش چندوجهی است که علاوه بر زندگی روزمره مردم، به شدت بر بخش صنعت و اقتصاد کشور نیز فشار وارد می‌کند. بدون برنامه‌ریزی جامع، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها، مدیریت صحیح منابع، و اجرای قوانین سخت‌گیرانه، این بحران می‌تواند منجر به آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی گسترده‌تر و حتی بی‌ثباتی شود. مقامات نیز اذعان دارند که وضعیت سدها "بسیار نگران‌کننده" است و منابع آبی کافی در دسترس نیست.
کمبود آب در بخش کشاورزی نیز می‌تواند بر صنایع مرتبط با فرآوری مواد غذایی و کشاورزی تأثیر بگذارد، زیرا تامین مواد اولیه با مشکل مواجه می‌شود.
بسیاری از کارخانجات برای فرآیندهای تولیدی خود به حجم زیادی آب نیاز دارند. قطعی آب یا جیره‌بندی آن می‌تواند منجر به کاهش ظرفیت تولید، توقف خطوط تولید و حتی تعطیلی کامل برخی کارخانه‌ها شود.
کارخانه‌ها ممکن است مجبور به خرید آب از منابع جایگزین با قیمت‌های بالاتر یا سرمایه‌گذاری در سیستم‌های تصفیه و بازیافت آب شوند که این امر هزینه‌های تولید را افزایش می‌دهد.
بحران آب، یک تهدید جدی برای آینده کشاورزی و امنیت غذایی ایران به شمار می‌رود. مقابله با این چالش نیازمند عزم ملی، همکاری همه جانبه دولت، کشاورزان و مردم، و اتخاذ رویکردهای علمی و پایدار است. تاخیر در اتخاذ تدابیر لازم، می‌تواند خسارات جبران‌ناپذیری را به اقتصاد، اجتماع و محیط زیست کشور وارد سازد.
دکتر مهدی کریمی تفرشی / پژوهشگر دیپلماسی اقتصادی
آسیانیوز
دیدگاه خود را بنویسید