روزنامه آسیا-رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با اشاره به شکل‌گیری شبه‌انحصار در واردات نهاده‌های دامی اعلام کرد: این وضعیت باعث شده بسیاری از تولیدکنندگان برای تأمین خوراک، ناچار شوند میزان خرید خود را تا حدود ۲۰۰ کیلوگرم کاهش دهند.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، سیدطه‌حسین مدنی با اشاره به چالش‌های تأمین نهاده‌های دامی و طرح استیضاح وزیر جهاد کشاورزی اظهار کرد: اندیشکده حکمرانی هوشمند نه موافق و نه مخالف استیضاح است، اما معتقدیم استیضاح در شرایط کنونی به‌منزله پاک کردن صورت مسئله است؛ چراکه در دولت‌های مختلف نیز وزرای جهاد کشاورزی بارها به همین دلیل مورد سؤال یا استیضاح قرار گرفته‌اند، اما این مشکل همچنان پابرجا مانده است.

مدنی در گفت‌وگو با خبرگزاری مهر با تأکید بر اینکه حل مسئله نهاده‌های دامی کشور باید از مسیرهای دیگری دنبال شود، گفت: برای تأمین پایدار مرغ در کشور، دو مؤلفه اساسی شامل مرغ لاین و خوراک اهمیت ویژه‌ای دارند. هرچند در فرآیند تولید مرغ عوامل دیگری مانند صرفه اقتصادی نیز مطرح است، اما هیچ‌یک به اندازه مرغ لاین و خوراک نقش راهبردی ندارند؛ به‌طوری که این دو عامل، بازوان اصلی تأمین مرغ گوشتی و تخم‌گذار در کشور به شمار می‌روند.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با اشاره به ابعاد فنی موضوع مرغ لاین تصریح کرد: بحث مرغ لاین دارای ملاحظات فنی متعددی است که پرداختن به آن در این مجال ممکن نیست؛ اما آنچه باید مورد توجه قرار گیرد این است که ایران از معدود کشورهایی است که دارای لاین اختصاصی مرغ با نام «آرین» است، با این حال بخش عمده تولید مرغ کشور همچنان با استفاده از لاین‌های وارداتی انجام می‌شود.

قیمت جهانی کنجاله سویا حدوداً ۳۰ سنت است

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با بیان اینکه مسأله خوراک دام و طیور به یکی از چالش‌های نگران‌کننده تولید مرغ در کشور تبدیل شده است، گفت: یکی از اجزای اصلی خوراک مرغ، پروتئین است که عمدتاً از طریق کنجاله سویا تأمین می‌شود. کنجاله سویا حدود ۴۰ درصد پروتئین خشک دارد و قیمت جهانی آن در حال حاضر نزدیک به ۳۰ سنت به ازای هر کیلوگرم است؛ بر همین اساس، قیمت سایر انواع کنجاله از جمله کنجاله دانه‌های روغنی نیز متناسب با درصد پروتئین و قیمت کنجاله سویا تعیین می‌شود.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند با بیان اینکه بخش زیادی از کنجاله سویای مورد نیاز صنعت تولید خوراک طیور کشور وارداتی است، گفت: چالش خوراک طیور کشور هم از همین مسأله نشأت گرفته است چون سال‌هاست زنجیره تأمین خوراک طیور کشور از جمله واردات کنجاله سویا به نام‌های خاصی گره خورده و باعث به وجود آمدن یک گلوگاه ذهنی در جامعه تخصصی فعال در این حوزه شده است.

مدنی تأکید کرد: چالش چندین‌ساله کشور در این حوزه در حالی ادامه دارد که این موضوع های‌تک نیست و از نظر فرآوری، کشور از صنعت قدرتمندی برخوردار است. همچنین در بخش پسکرانه، به‌ویژه پس از جنگ ۱۲ روزه، اقدامات مؤثری انجام شده و مشکل دپوی کالا که پیش‌تر وجود داشت تا حد زیادی برطرف شده و سرعت حمل یکسره افزایش یافته است.

وی ادامه داد: بررسی‌ها نشان می‌دهد در حوزه حمل‌ونقل، با محدودیت‌هایی در حمل فله و تخلیه کشتی‌های فله‌بر مواجه هستیم که این مسأله بیشتر به ابعاد لجستیکی بازمی‌گردد. مشابه این چالش پیش‌تر در بخش سنگ‌آهن نیز وجود داشت؛ جایی که معادن به دلیل محدودیت حمل ریلی بارهای بزرگ، حمل جاده‌ای را جایگزین کردند، چرا که تخلیه سریع بار از محل دپو یک اصل حیاتی است و فعالیت معدن به آن وابسته بوده و متوقف نشد.

چرا نیاز کشور به کنجاله سویا باید معطل کشتی‌های بزرگ بماند / ضرورت واردات خرد از مبادی مختلف

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمنددر مورد رویه‌های فعلی تأمین نهاده‌های دامی گفت: در موضوع تأمین کنجاله مورد نیاز خوراک دام و طیور، الزاماً نباید همه تصمیم‌گیری‌ها در مقیاس‌های بزرگ انجام شود و کشور را معطل ورود کشتی‌های چند هزار تنی نگه داشت. این نیاز به‌راحتی قابل تأمین به‌صورت واردات خرد نیز هست و می‌توان با تنوع‌بخشی به روش‌ها، سرعت تأمین نهاده‌ها را افزایش داد.

مدنی با اشاره به محدود شدن مبادی وارداتی افزود: یکی دیگر از چالش‌های اساسی در این حوزه، تمرکز بر چند مبدأ خاص برای تأمین نهاده‌های دامی است. طی سال‌های اخیر، واردات کنجاله سویا عمدتاً به کشورهایی در آمریکای جنوبی محدود شده، در حالی که مبادی نزدیک‌تر و کم‌هزینه‌تری در آفریقا، آسیای میانه و حتی عمان(به عنوان واسطه وارداتی) به‌عنوان واسطه وارداتی وجود دارد که می‌توان بخشی از نیاز کشور را از این مسیرها تأمین کرد.

کاهش شدید خرید کنجاله توسط کارخانه‌های تولید خوراک دام و طیور

مدنی، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند، اعلام کرد: در جلسات اخیر با چندین کارخانه تولید خوراک دام و طیور مشخص شد که به دلیل محدودیت‌های شدید در دسترسی به کنجاله، بسیاری از این کارخانه‌ها سطح خرید خود را به حداقل رسانده‌اند. برخی از آنها حتی برای تأمین نیاز خطوط تولید خود مجبور شده‌اند خریدهای کوچک ۲۰۰ کیلوگرمی کنجاله را انجام دهند.

احتمال افزایش قیمت مرغ تا ۴۰۰ هزار تومان در صورت ادامه وضعیت فعلی

مدنی، رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند، تأکید کرد: محدودیت‌ها در تأمین کنجاله سویا باعث افزایش غیرعادی قیمت این نهاده شده است. کنجاله سویا که قیمت جهانی آن حتی با دلار بازار آزاد حدود ۴۰ هزار تومان است، در ایران به ۷۰ تا ۸۰ هزار تومان و برخی کنجاله‌ها تا ۱۰۰ هزار تومان رسیده است. اگر روند فعلی ادامه یابد و بازار رها شود، ممکن است قیمت مرغ به ۴۰۰ هزار تومان برسد.

چرا دولت به تجار خرد فرصت تأمین کنجاله نمی‌دهد؟

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند گفت: رویه تأمین چند هزار تن کنجاله باعث ایجاد مشکل فعلی شده است. حاکمیت و دولت باید شرایطی ایجاد کنند تا تجار بتوانند به صورت خرد نیز وارد بازار شوند و نیاز کشور را تأمین کنند.

مدنی تصریح کرد: با یک تصمیم ساده حاکمیت و فضا دادن به تجار، امکان تأمین سریع نیاز کشور به کنجاله به صورت خرد و تا هزار تن فراهم خواهد شد و این وضعیت رفع می‌شود.

مدنی با بیان اینکه تجار متعددی این موضوع را با اندیشکده حکمرانی هوشمند مطرح کرده‌اند، گفت: حکمرانی به معنای ارتباط حاکمیت با مردم، شرکت‌ها، ذینفعان غیردولتی و… است. حال جای تأسف دارد که فضا به گونه‌ای پیش رفته که تجار باید چنین مسائلی را با اندیشکده‌ها مطرح کنند. چرا فضا برای طرح مستقیم این مسائل با حاکمیت باز نیست. درست است که اندیشکده‌ها هم می‌توانند نقش واسطه ایفا کنند اما حاکمیت باید آغوش خود را برای طرح این مسائل و به نتیجه رساندن آن باز کند. ما از این موضوع استقبال می‌کنیم اما باید توجه داشته باشیم که ارتباط تجار با حاکمیت هم باید ساده، راحت و عملیاتی باشد.

وابستگی صنعت خوراک دام کشور به یک ابر واردکننده باید رفع شود

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند گفت: تا زمانی که صنعت خوراک دام و طیور کشور وابسته به یک ابر واردکننده باشد، مشکلات ادامه خواهد داشت و استیضاح وزیر جهاد کشاورزی نیز وضعیت را بهتر نمی‌کند بلکه ممکن است بدتر کند. او هشدار داد که در صورت ادامه روند فعلی، تا شب عید ممکن است شاهد مرغ ۴۰۰ هزار تومانی یا گران‌تر باشیم.

رئیس اندیشکده حکمرانی هوشمند تصریح کرد: در حاشیه نشست اطلس تجارت ایران که هفته پژوهش امسال توسط اندیشکده حکمرانی هوشمند با همکاری اتاق بازرگانی ایران برگزار شد؛ گلایه‌های تجار خرد درباره حمل و نقل دریایی و عدم تخصیص ارز حتی برای کالاهای اساسی هم مورد بحث و بررسی قرار گرفت. بسیاری از تجار خرد معتقدند دولت به تصور اینکه هر چه تعداد واردکنندگان کمتر باشد بهتر می‌تواند این حوزه را کنترل کند؛ در تله انحصار افتاده است. این وضعیت باعث گره زدن معیشت و سفره مردم به واردکنندگان خاص شده و منابع ارزی را هدر داده است؛ در صورتی که تجار خرد می‌توانند حتی بدون نیاز به ارز با نرخ یارانه‌ای و در قبال ارز حاصل از صادرات خود، اقدام به واردات نهاده‌های دامی کنند. بهبود وضعیت خودرو پس از تغییر رویه در واردات، از جمله تجربه‌های خوبی است که در این زمینه وجود دارد.

مدنی افزود: بسیاری از تجار خرد معتقدند محدود کردن تعداد واردکنندگان، باعث افتادن در تله انحصار شده و معیشت مردم را به واردکنندگان خاص وابسته کرده است. او تاکید کرد که با فراهم کردن امکان واردات غیرمتمرکز و همکاری میان اتاق‌های بازرگانی، تجار و نهادهای ذیربط، می‌توان از پدیده شبه احتکار جلوگیری کرد و سفره مردم کوچک‌تر نشود./آسیانیوز